خلاصة:
این نوشتار در پی پاسخ به این پرسش است که اجرای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، چه تاثیری بر ائتلافسازیهای منطقهای موجود پس از تحولات موسوم به بهار عربی برجای خواهد گذاشت؟ به نظر میرسد، ائتلافسازیهای منطقهای پسابهار عربی، برآمده از مواجهه همزمان کشورهای منطقه خاورمیانه و شمال افریقا با عدم قطعیتهای راهبردی و تحلیلی است و اجرای برجام، با کاهش عدم قطعیتهای راهبردی و تحلیلی، بر این ائتلافسازیها اثر خواهد گذارد. به نظر میرسد اجرای برجام، تضعیف روند امنیتی کردن سیاست خارجی ایران؛ افزایش کنشگری و نقشآفرینی ایران در حوزه مدیریت بحرانها و نهادسازیهای منطقهای؛ کم شدن تمرکز و حساسیت امنیتی درباره ایران و در نتیجه آشکارتر شدن عوامل، روندها و بازیگران امنیتزدا و امنیتساز منطقه و محدود شدن گزینههای نهادی مشروع برای برسازی نظم منطقهای جدید و سرانجام، تضعیف جایگاه عربستان بهعنوان یکی از مهمترین بر سازندگان ائتلافهای هویتی و فرقهای را به همراه خواهد داشت. در این چهارچوب، توافق هستهای در میانمدت و بلندمدت، با کاهش عدم قطعیت تحلیلی در منطقه، به تضعیف ائتلافسازیهای هویتی و فرقهای در منطقه منجر خواهد شد. برای آزمون این فرضیه، نگارندگان با استفاده از روشی توصیفی- تحلیلی و با بهرهگیری از نظریه سازهانگاری و مفاهیم عدم قطعیت راهبردی و عدم قطعیت تحلیلی، تلاش میکنند ابعادی از ائتلافسازیهای منطقهای پسابرجام را مورد واکاوی قراردهند.