خلاصة:
یکی از چالشهای ادراکی بشر در طول تاریخ، فهم حقیقت «وحی» بوده که به دلیل پیوستگیاش با عالم معنا،
دست یابی به آن را دشوار نموده است. این جستار کوشیده است حقیقت اصیل «وحی قرآنی» را از نگاه مستشرقان
بررسی نماید. نتیجه این که حقیقت «وحی» در نگاه اسلام و مستشرقین تفاوتهای زیادی دارد. مستشرقین درباره
وحی برپیامبراکرم صلی الله علیه و اله بر این اعتقاد هستند که حقیقت وحی قرآنی چیزی نیست جز همان مطالب تورات، انجیل یا
اشعار امیه بن ابیالصلت یا مطالبی که از ملاقات با مسیحیان دریافت شده است. در حالی که قراین بسیاری بر
وحیانیبودن قرآنکریم و نزول آن از سوی خداوند بدون هرگونه دخالت بشری وجود دارد که برخی از مستشرقین
حقاندیش نیز بر همین اذعان کرده اند و نظریه اقتباس را رد میکنند؛ زیر عهد قدیم تا زمان رسول خدا صلی الله علیه و اله، به
زبان عربی ترجمه نشده بود همچنین تفاوت ماهوی و سطح آموزههای تورات و قرآن و ناسازگاری آنها، همسو نبودن
آنچه در تورات نسبت به پیامبران بیان شده با اهداف آنان و نیز ناسازگاری آموزههای وارد شده در تورات با عقل با
نظریه اقتباس منافات دارد. قرآن کریم به دستبرد و تحریف کتابهای تورات و انجیل اشاره کرده است که اگر
را از تورات اقتباس کرده سزاوار نبود که درباره تحریف آنها سخنی گفته همچنین افرادی از
آیات قرآن استفاده کرده، قصد استنطاق و کشف مصدر قرآن (اقتباس از تورات و انجیل) از منظر قرآن را دارند، در
میشمارد. غافل ماندهاند. به جای احتمال اقتباس قرآن از تورات و انجیل، میتوان احتمال داد که قرآن، تورات و
انجیل از یک سرچشمه مشترک اقتباس شده اند.
ملخص الجهاز:
در حالی که قراین بسیاری بر وحیانیبودن قرآنکریم و نزول آن از سوی خداوند بدون هرگونه دخالت بشری وجود دارد که برخی از مستشرقین حقاندیش نیز بر همین امر، اذعان کردهاند و نظریه اقتباس را ردّ میکنند؛ زیرا عهد قدیم تا زمان رسول خدا۹، به زبان عربی ترجمه نشده بود همچنین تفاوت ماهوی و سطح آموزههای تورات و قرآن و ناسازگاری آنها، همسو نبودن آنچه در تورات نسبت به پیامبران بیان شده با اهداف آنان و نیز ناسازگاری آموزههای وارد شده در تورات با عقل با نظریه اقتباس منافات دارد.
قرآن کریم به دستبرد و تحریف کتابهای تورات و انجیل اشاره کرده است که اگر پیامبر۹ قرآن را از تورات اقتباس کرده بودند، سزاوار نبود که درباره تحریف آنها سخنی گفته همچنین افرادی از آیات قرآن استفاده کرده، قصد استنطاق و کشف مصدر قرآن (اقتباس از تورات و انجیل) از منظر قرآن را دارند، در حالیکه از آیاتی که با صراحت تمام مصدر بودن تورات و انجیل را برای قرآن نفی میکند و آن را تهمت بزرگ میشمارد، غافل ماندهاند.
(سلطانی، 1387، ص227) از آنجایی که دیدگاه اقتباس نسبت به سایر دیدگاهها بیشتر مطرح میشود، بر این اساس در ابتدا برخی از این دیدگاهها به اختصار بررسی شده، سپس به طرح و نقد آن پرداخته میشود: وحیانی نبودن قرآن در مورد وحیانی بودن یا نبودن قرآن، نظرات متفاوتی در بین مستشرقان دیده میشود؛ از میان آنها، جان دیون پورت انگلیسی و شهید ادوارد انیلی ایتالیایی منشاء قرآن را وحی صریح الهی دانسته و از آیین خود دست برداشته، اسلام را پذیرفتند.