خلاصة:
وابستگی حیات بشر به آب و منابع آبی و نقش بیبدیل آن در تامین نیازهای عمومی و اجتماعی امری انکارناپذیر است در حال حاضر آب یکی از منابع مهم کشورها تلقی میشود و موقعیت راهـبردی و روابـط بـین المللی کشورها رابطه تنگاتنگی با این مقوله دارد. آب نه تـنها مـنبع حیات انسان هاست ، بلکه برای بسیاری از جوامع نیز به عنوان یک منبع حیاتی مهم به شمار میرود. با این حال بشر در دهه های اخیر با بحران جدی در زمینه ی تامین این ماده ی حیات بخش روبرو شده است . ایران مشابه بسیاری از کشورهای خشک و نیمه خشک جهان در دهه های اخیر کمبود جـدی در منابع آب را تجربه کرده و در حال حاضر با بحران آب مواجه است . علاوه بر پدیده های محیطـی و طبیعی همچون خشکسالیها، تغییر الگوهای اقلیمی، افزایش دما و تبخیر و تعرق ، بحـران آب ایران ریشه در رشد فزاینده و توزیع نامتعادل جمعیت ، سوء مدیریت منابع آب ، ناکارآمدی بخـش کشاورزی، بخشی نگری مدیران ، رشد لجام گسیخته شهرنشینی و نبود فرهنگ مناسب مصـرف و ارزش واقعی آب دارد. همچنین قرار گرفتن خاورمیانه درکمربند خشک جهان موجب شده که این منطقه علی رغم دارا بودن شش درصد از جمعیت جهان تنها ١/٤ درصد آب شیرین تجدید پذیر برخوردار باشد که عمدتا به صورت اشتراکی استفاده می شود چرا که نیمی از جمعیت آن در حوضه های آبریز مشترک زندگی میکنند این مساله به علاوه بی آبی با افزایش شوری زمین منطقه ، بیابان زایی و امکان خطر درگیری های سیاسی در اطراف آب محدود در دسترس ، حیات اقتصادی و اجتماعی منطقه را بحرانی کرده است تا جایی که برخی احتمال رقابت ها ومنازعات خشونت آمیز را برای دسترسی و استفاده بیشتر از این منابع محدود در آینده ای نه چندان دور پیش بینی کرده اند. با توجه به نقش مهم و غیرقابل انکار آب در این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی سعی در بررسی بحران آب در خاورمیانه و ایران از دید زیست محیطی خواهیم داشت .
ملخص الجهاز:
"همچنین قرار گرفتن خاورمیانه درکمربند خشک جهان موجب شده که این منطقه علی رغم دارا بودن شش درصد از جمعیت جهان تنها ١/٤ درصد آب شیرین تجدید پذیر برخوردار باشد که عمدتا به صورت اشتراکی استفاده می شود چرا که نیمی از جمعیت آن در حوضه های آبریز مشترک زندگی میکنند این مساله به علاوه بی آبی با افزایش شوری زمین منطقه ، بیابان زایی و امکان خطر درگیری های سیاسی در اطراف آب محدود در دسترس ، حیات اقتصادی و اجتماعی منطقه را بحرانی کرده است تا جایی که برخی احتمال رقابت ها ومنازعات خشونت آمیز را برای دسترسی و استفاده بیشتر از این منابع محدود در آینده ای نه چندان دور پیش بینی کرده اند.
از جمله کشورهایی که با بحران کمبود آب دست و پنجه نرم میکنند، ایران است که در بخش خشک و نیمه خشک کرة زمین و شرایط اقلیمی گرم و حاره ای قرار دارد و رشد جمعیت و توسعه ی بخش های صنعتی و کشاورزی و استفاده ی بی رویه از منابع آبی بـه منظور تأمین نیازها موجب شده است ، اهـمیت آب بیشتر مورد توجه قرار گیرد.
در این راستا کشور ایران با توجه به موقعیت جغرافیایی خود در خاورمیانه و روند رو به افزایش جمعیت شهر نشیی بهره مندی از آبیاری سنتی در معرض خطر ناشی از بحران آب قرار داشته و مدیریت منابع آبی کشور در زمان حال و آینده به عنوان مهم ترین راهکار در جهت رفع این چالش زیست محیطی تلقی میگردد."