کاپیتولاسیون؛ حق توحش امریکا از ملت ایران مقالة

سرانجام در پی سقوط دولت علم، یكی از مهرههای وابسته به امریكا به نام حسنعلی منصور كه به نخستوزیری منصوب شد، برای تصویب این لایحه در مجلس سنا و شورای ملی تلاش جدی به عمل آورد و با ترفندهایی آن را از تصویب مجلسین گذرانید. بر خلاف قرارداد كاپیتولاسیون كه بیشتر دربرگیرنده نظامیان بودند كه در فراسوی دریاها خدمت میكردند؛ در تنظیم نوع ایرانی آن به طور استثنایی به ایالات متحده امریكا اجازه داده شده بود تا در تمام موارد و در مورد تمام كارمندان [حتی غیر نظامی] تنها از حوزه قضایی خود استفاده كنند ولو اینكه افراد مسئول در امریكا نخواهند این كار را انجام دهند... رژیم شاه كه به خوبی میدانست بازتاب عمومی این لایحه ننگین تا چه حد خطرناك خواهد بود، سانسور شدیدی بر رسانههای گروهی حاكم كرد تا هیچگونه خبری در مورد لایحه كاپیتولاسیون به بیرون درز نیابد، ولی چند روزی از تصویب این لایحه نگذشته بود كه مجله داخلی مجلس شورای ملی كه متن كامل مذاكرات مجلس را در بر داشت به دست امام خمینی رسید. در شرایطی كه حسنعلی منصور با وعدههای دروغین ـ موافقت دولت امریكا با سلب مصونیت سیاسی برخی اتباع امریكایی در صورت تشخیص دولت ایران ـ سعی در آرام نمودن اوضاع داشت، سید مصطفی خمینی از زندان آزاد گردید تا این امید در مردم پدید آید كه كاپیتولاسیون لغو شده است و امام خمینی به كشور بازمیگردد.