خلاصة:
کمینهگرایی یا مینیمالیسم جنبش یا سبکی ادبی است که ویژگی¬ اصلی آن کاهش مفرط محتوای اثر به حداقل عناصر ضروری است. این سبک که خاستگاهش مغرب زمین و موجد اصلی پیدایی آن جنبش فرمالیسم است، نتیجه تسلط تکنولوژی بر دنیای کنونی است. پیامد این جنبش هنری، رواج داستان بسیار کوتاه، با دو ویژگی کمحجمی و سادگی است.
نویسندگان این سبک با حفظ اصول ساختاری و فنی داستان، به زبانی ساده و با بکارگیری شگردهایی چون: مقدمهگریزی، بکارگیری مضمون یا تم جذاب، شکل دادن به داستان برپایه نقل، گفتگو و روایت، کاربرد واژههای ساده و جمله¬های کوتاه و صریح، سعی کرده¬اند داستانهایی موثر و ماندگار بیافرینند. گرچه بسیاری از آثار ادبی کهن فارسی از این ویژگی برخوردارند، اما کمتر از این منظر بررسی شده¬اند.
هدف از این مقاله، درک ساختار حکایتهای قابوسنامه با الگو قراردادن ویژگیهای سبک مینیمال است. با این هدف، بعد از مقدمه زمینهها و علل گرایش به مینیمالیسم و ویژگیهای پربسامد آن ذکر شده است؛ سپس از مجموع حکایتهای قابوسنامه، پنج حکایت با بیشترین وجوه تشابه، انتخاب شده و ویژگیهای داستانهای مینیمالیستی جدید در حکایتهای قابوسنامه تطبیق داده شده است. نتیجه به دست آمده این است که حکایتهای قابوسنامه با داستانهای مینیمالیستی عصر جدید، شباهتهای اساسی دارند.
ملخص الجهاز:
با این هدف ، بعد از مقدمه زمینه ها و علل گـرایش بـه مینیمالیسـم و ویژگیهـای پربسامد آن ذکر شده است ؛ سپس از مجموع حکایتهای قابوسنامه ، پـنج حکایـت بـا بیشـترین وجوه تشابه ، انتخاب شده و ویژگیهای داستانهای مینیمالیستی جدید در حکایتهـای قابوسـنامه تطبیق داده شده است .
این نمونه های برتر با اینکه وجوه مشترک قابل ذکری با آثار کمینه گرای داستانی معاصر دارند، اما تاکنون تنها بخشی از آن بطور جدی و کامل با این رویکرد بررسی و تحلیل شـده است که در این مورد میتوان به کتاب «صوفیانه ها و عارفانه ها» اثر نادر ابراهیمی ، اشاره کرد.
٤- ویژگی داستانهای مینیمالیستی از آغاز پیدایی گرایش نویسندگان به سبک کمینه گرایی ، آثار فراوانی خلق شده است که اغلب همانند نیستند و یا همانندی کمتری دارند، اما در کنـار تفاوتهـایی کـه ایـن آثـار بـا یکدیگر دارند میتوان به ویژگیهای مشترکی در ساختار آنها رسید که در زیر بـه تعـدادی از آنها اشاره میشود: ٤-١ ایجاز و کم حجمی کم حجمی اصلیترین ویژگـی داسـتانهای مینیمالیسـتی اسـت کـه ویژگیهـای دیگـر را تحت الشعاع قرار میدهد.
حکایتهای مورد استناد ایـن مقالـه از کوتـاهترین و کـم حجـم تـرین حکایتهـای کتـاب قابوسنامه انتخاب شده انـد: حکایـت پیـر عکـازه بـه دسـت بـا حـدود (٥٠) واژه و کوتـاهی تصویرهای ارائه شده ، فشرده ترین حکایت کتاب است .
در حکایت اول ، دوم ، سوم ، چهارم و پنجم زمان وقوع حادثه داستانی با زمان روایت (مـتن ) برابـر اسـت ؛ بـه ایـن معنی که تداوم داستان و متن یکسان است .