خلاصة:
شرکتهای تعاونی تولید روستایی، یکی از مراحل پیشرفته تعاون می باشد که در توسعه پایدار روستایی نقش بسزایی راایفا میکند، محیط های رقابتی، سازمان ها را وادار میسازد در راهبردهای سنتی خود تجدید نظرکرده و نسبت به توانمندی خود اقدام کنند. در جهان به ویژه در جوامع روستایی و بخش کشاورزی، همواره تشکل های روستایی مورد توجه قرار گرفته اند، با توجه به ماهیت و هدف این تعاونی ها، مواردی از قبیل ایجاد و تقویت روحیه تعاون، مشارکت، تامین نیازمندی های معیشتی و حرفه ای خود، فراهم نمودن امکانات تولید، بهبود سطح درآمد و زندگی، افزایش کارآیی، ارتقاء سطح آگاهی و رشد ویژگیهای شخصیتی نظیر اعتماد به نفس، آشنایی با تکنولوژی، علوم جدید، دانش روز و اشتغال میباشد. بنابراین، ضروری است این شرکتها با شناخت درست عوامل موثر بر توانمندی و تعدیل شرایط در ارتقای اثربخشی آن تلاش کنند.
اهدف تحقیق حاضر بررسی عوامل موثر برتوانمندی تعاونی های تولید روستایی استان خراسان جنوبی می باشد، جامعه آماری مورد مطالعه شامل کلیه شرکتهای تعاونی تولید روستایی فعال استان خراسان جنوبی میباشد. نمونه مورد مطالعه با استفاده از فرمول کوکران برابر با 405 نفر از اعضاء این شرکت ها بوده است. برای انتخاب شرکتهای تعاونی تولید روستایی نمونه از روش نمونه گیری طبقه بندی، شرکتها و از بین اعضاءآنها به صورت تصادفی استفاده شد و اطلاعات مورد نیاز از طریق تکنیک پرسشنامه، روایی ابزار اندازه گیری از طریق مصاحبه با صاحبنظران موضوعی، پایایی ابزار اندازه گیری نیز از طریق یک آزمون مقدماتی و ارزیابی مقدار آلفای کرونباخ سوالات پرسشنامه مورد بررسی قرار گرفت، در مرحله ی بعد اطلاعات جمع آوری شده با روش های آماری مختلف با استفاد از نرم افزار spss 18 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج یافته های پژوهش در حوزه آمار توصیفی پیرامون مسئولیت پاسخگویان حاکی از این است که 18 نفر (4/4 درصد) عضو هیئت مدیره، 12 نفر (3 درصد) مدیر عامل، 53 نفر (13/1 درصد) کارمند و 322 نفر (79/5 درصد) آنها عضو تعاونی تولید بوده اند. 49/6 درصد توانمندی تعاونی های تولیدروستایی خراسان جنوبی را ضعیف و نسبتا ضعیف و در مقابل 50/4 درصد نسبتا قوی و قوی ارزیابی نموده اند. نتایج ضریب همبستگی نشان می دهد که بین سابقه عضویت افراد مورد مطالعه و درآمد سالانه افراد مورد مطالعه در شرکت تعاونی روستایی با ارزیابی آنها از سطح توانمندی این شرکت ها در خراسان جنوبی ارتباط معنی داری وجود داشته است . بین ویژگی های آموزشی، ویژگی های اقتصادی، مدیریتی و اجتماعی شرکت های تعاونی روستایی خراسان جنوبی با سطح توانمندی آنها ارتباط معنی داری وجود داشته و بین ویژگی های شخصیتی مسئولین شرکت های تعاونی روستایی خراسان جنوبی با سطح توانمندی شرکت ها ارتباط معنی داری وجود نداشته است. نتایج رگرسیون چندگانه نشان می دهد که 23 درصد از تغییرات متغیر وابسته بهوسیله متغیرهای مستقل موجود در مدل تعیین میشود و متغیرهای " ویژگی های آموزشی" ، "
اقتصادی" ، " مدیریتی" ، " اجتماعی" اثر معنیداری بر متغیر وابسته داشته ولی دیگر متغیرهای وارد شده به مدل اثر معنی داری بر متغیر وابسته نداشته اند.
ملخص الجهاز:
نتایج رگرسیون چندگانه نشان می دهد که 49 درصد از تغییرات متغیر وابسته بهوسیله متغیرهای مستقل موجود در مدل تعیین میشود و متغیرهای "ویژگی های آموزشی"، " اقتصادی"، " مدیریتی"، " اجتماعی" اثر معنیداری بر متغیر وابسته داشته ولی دیگر متغیرهای وارد شده به مدل اثر معنی داری بر متغیر وابسته نداشته اند : توانمندی، تعاونی، تولید روستایی، استان خراسان جنوبی کلمات کلیدی مقدمه امروزه توانمندسازی به عنوان یک فن مدیریتی در واکنش به نیاز کسب و کار در سازمان ها در سطح جهانی به کار گرفته می شود (بری 1 ، 1993 ؛ جانسون 2 ، 1993 ؛ فوی 3 ، 1994).
بر پایه یافته های پژوهشی، اعضای تعاونی ها رضایت بیشتری از زندگی نشان میدهند و در کنار برخورداری از استقلال مالی، مشارکت اجتماعی گسترده تری نیز در جامعه دارند (سلطانی، 1378؛ سلطانی، 1381) همچنین آنها از سلامت و بهداشت بالاتری بهره مند می شوند (رابطی، 1380)، (عطایی و زمانی دشتی، 1390)، از دیدگاه زمینه کار، برخی کارشناسان برآنند که شرکت های تعاونی تولید می تواند در زمینه های گوناگون پایه گذاری شود و درحال حاضر نیز این تعاونیها در بخش های کشاورزی، دامپروری و صنایع تبدیلی توانستهاند گامهای موثری در سطح روستاها و در راستای تحقق اهداف بخش کشاورزی دانش محور بردارند و این خود گسترش و رونق صنایع تبدیلی و فن آوری محصولات کشاورزی و دامی را در سطح نسبتا وسیعی در پی داشته است و در یک نگاه کلی، ویژگی های مثبت و ارزنده تشکیل این شرکت ها، ایجاد و تقویت روحیه تعاون، همکاری، مشارکت، تامین نیازمندی های معیشتی و حرفه ای کشاورزان و روستاییان، فراهم نمودن امکانات تولید، بهبود سطح درآمد و زندگی جامعه روستایی، افزایش کارایی، ارتقا سطح آگاهی و رشد ویژگی های شخصیتی نظیر خودگرایی، آشنایی با تکنولوژی، علوم جدید، دانش روز، قانون و مقررات و بسط آن به سطوح زندگی خانواده، اشتغال و افزایش تولید می باشد (Chellapan, 2000)، که البته رسیدن به وضعیت مطلوب در این خصوص، برنامه ریزی وحمایت بیشترو دقیقتری را میطلبد.