خلاصة:
پدیدۀ رمزگردانی که یکی از پویاترین قلمروهای پژوهشی در سه دهۀ گذشته در زبانشناسی اجتماعی بوده، تاکنون به طور کلی با سه رویکرد مورد مطالعه قرار گرفته است: (1) رویکرد ساختاری (یا دستوری) که به بررسی رمزگردانی از دید دستور زبان میپردازد و میکوشد محدودیتهای دستوری همگانی حاکم بر رمزگردانی را بشناسد؛ (2) رویکرد زبانشناختی اجتماعی (یا رویکرد اجتماعی-کاربردی) که به بررسی تفسیرهای اجتماعی و کارکردهای گفتمانی رمزگردانی میپردازد و انگیزههای اجتماعی در پس پردۀ رمزگردانی را مطالعه میکند؛ (3) رویکرد روانشناختی زبان که به مطالعۀ فرآیندها و سازوکارهای ذهنی گوینده در هنگام رمزگردانی میپردازد و چگونگی انبارش و پردازش سامانههای زبانی در نظام شناختی دوزبانهها را بررسی مینماید. در مقالۀ پیشرو، این سه رویکرد و مهمترین نظریهها و الگوهای مطرحشده در هر یک را معرفی و بررسی خواهیم نمود. نظریههایی که در این مقاله معرفی و بررسی میشوند عبارتند از: الگوی ساختاری پاپلک، الگوی ساختاری مویسکن، الگوی قاب زبان پایه، نظریۀ صفر به رمزگردانی، رویکرد زایشی به رمزگردانی، رمزگردانی لایهای، رویکرد گفتگوگاوانه، الگوی نشانداری و الگوی روانشناختی کلین. افزون بر این نظریهها، مهمترین مباحث و موضوعاتی که در هر یک از سه رویکرد بیشتر مورد توجه پژوهشگران قرار گرفتهاند نیز مرور میگردد و برخی از دستاوردها و یافتههای هر یک ارائه میشود. این مقاله بخشی از یک کار پژوهشی گستردهتر دربارۀ رمزگردانی و جنبههای گوناگون در مطالعۀ آن است که بخش نخست آن با عنوان «رمزگردانی و ارتباط آن با دیگر پدیدههای حاصل از برخورد زبانی» پیشتر ارائه گردیده است.
ملخص الجهاز:
نظریه هایی که در این مقاله معرفی و بررسی میشوند عبارتند از: الگوی ساختاری پاپ لک ، الگوی ساختاری مویسکن ، الگوی قاب زبان پایه ، نظریۀ صفر به رمزگردانی، رویکرد زایشی به رمزگردانی، رمزگردانی لایه ای، رویکرد گفتگوگاوانه ، الگوی نشانداری و الگوی روان شناختی کلین .
2 1 intra-sentential - درون جمله ای: در این گونه رمزگردانی، گردش رمز در درون جمله روی میدهد، مانند جملۀ زیر که عنوان یکی از مقاله های اثرگذار پاپ لک نیز هست و در آن رمزگردانی از انگلیسی به اسپانیایی صورت میگیرد: 1) Sometimes I’ll start a sentence in Spanish [sic] y termino en espanol.
" - میان جمله ای: این گونه رمزگردانی که برون جمله ای نیز نامیده میشود هنگامی است که گردش رمز در مرز بندها روی می - دهد و نه درون یک بند.
بیشتر زبان شناسانی که پیش از دهۀ ١٩٨٠ پیرامون رمزگردانی میپژوهیدند، پاسخ این پرسش را در عوامل برون زبانی مانند بافت ، موضوع گفتگو، روابط میان شرکت کنندگان ، هنجارها و ارزش های اجتماعی میدانستند که بر روی گزینش زبان در سخنگویان اثر میگذارند.
این 1 deterioration 2 attrition 3 language decline 4 monitoring گونه رمزگردانی نشانه دار در دوزبانه های روان یا زبانورانی که در مرحلۀ فرسایش زبان هستند کمتر دیده می شود.