خلاصة:
پژوهشهای سبکشناسانه ادبیات داستانی به ویژه داستانهای کوتاه فارسی میتواند کلید شناخت دقیق این منبع عظیم ادبی بشمار آید. این امر علت تلاش برای یافتن پاسخ چنین سوالاتی شد: شخصیت زن در داستانهای نویسندگان مرد چه جایگاه و هویتی را به دست آورده است؟ آیا این جایگاه متاثر از نقش و هویت زن در جامعه ماست؟ در جستجوی پاسخی برای این گونه سوالات مجموعه داستان کوتاه سانتاماریا اثر سید مهدی شجاعی مورد بررسی قرار گرفت. سوال اصلی مقاله این است که زن به عنوان شخصیت و قهرمان ادبیات در روایت داستانی سانتاماریا چه نقشی بر عهده دارد؟ به نظر میرسد بار عاطفی داستانها در این مجموعه بیشتر بر عهده زنان است. شجاعی در داستانهای متعدد تاثیر کمرنگ شدن نقش مادر-همسر را در خانه نشان میدهد. علاوه بر آن با ورود زنان به اجتماع، مسائل و مشکلات جدیدی را که هم در خانه و هم در محیط بیرون از خانه برای زنان و خانوادهشان بروز میکند ترسیم کرده، به نقد برخی مسائل تلخ اجتماعی نیز میپردازد. نتیجه حاصل از بررسی نشان میدهد که نویسنده در شناخت خود از شخصیت زن، گونه های مختلفی، از قبیل زن اثیری، آرمانی، فداکار و زنان مدرن شامل زنان بهنجار و نابهنجار را در داستانهایش به نمایش گذاشته است.
ملخص الجهاز:
این امر علت تلاش برای یافتن پاسخ چنین سؤالاتی شد: شخصیت زن در داستانهای نویسندگان مرد چه جایگاه و هویتی را به دست آورده است ؟ آیا این جایگاه متأثر از نقش و هویت زن در جامعۀ ماست ؟ در جستجوی پاسخی برای این گونه سؤالات مجموعه داستان کوتاه سانتاماریا اثر سید مهدی شجاعی مورد بررسی قرار گرفت .
در بین نویسندگانی که تقریبا همزمان با انقلاب وارد عرصۀ نویسندگی شده ، بخش عمدة آثارشان مبتنی بر انقلاب و دفاع مقدس و مسائل اجتماع امروزی است میتوان از مهدی شجاعی نام برد که مقالۀ حاضر با انتخاب یکی از مجموعه داستانهای او به نام «سانتاماریا» پاسخگوی این پرسش است که زن در سانتاماریا به عنوان شخصیت و قهرمان در حیطۀ ادبیات داستانی چه هویت و جایگاهی را به خود اختصاص داده است ؟ سئوال اصلی و اهمیت پژوهش : این بررسی قصد دارد به شناختی از هویت زن در داستانهای نویسندگان مرد برسد.
ک. به سوی داستان نویسی بومی، دستغیب : ص ٣٥٣ و٣٥٤) بطور کلی آثار شجاعی را میتوان در سه گروه متمایز قرار داد: دسته اول : داستانهای انقلابی دسته دوم : داستانهای دفاع مقدس دسته سوم : داستانهای سالهای پس از جنگ دسته اول شامل آثاری است که وضعیت مردم را در میانۀ حوادث انقلاب ، درگیریهای اعتقادی گروههای شرکت کننده و مشکلات و معضلات اجتماعی پیش روی آنان در برمیگیرد.