خلاصة:
تاریخ الوزرای ابوالرّجاء قمی، بیشک از کتابهای گرانسنگ ادب فارسی است که موضوعش شرح احوال برخی وزیران سلجوقی است و یک اثر تاریخی محسوب میشود؛ امّا از حیث زبان و بیان، صبغهای کاملا ادبی دارد و در نوع خود بیمانند است. دو مورد از ویژگیهای هنرمندانه و عمده این کتاب، بهرهگیری خلّاقانه مولّف از امثال و حکم مشترک در ادب فارسی و تازی و نیز اشارات ارزنده باورهای پیشینیان پیرامون جانوران است. بسامد این دو ویژگی در کتاب تاریخ الوزراء نوعی خروج از نرم (norm) و هنجار است که سبب تمایز سبکی آن از دیگر متون منثور قدما گردیدهاست. بنابر این، سبک متمایز کتاب با آثار قدما در این دو ویژگی و شیوه پربسامد بیان موضوع، نگارندگان را بر آن داشت؛ تا این دو ویژگی سبکی را در این کتاب ادبی-تاریخی بی بدیل در نوع خود، ولی کمتر شناخته شده در تاریخ ادب فارسی و گستره مباحث سبک شناسی بررسی و تحلیل کرده و نشان دهند که این دو ویژگی پربسامد چگونه کتاب را به لحاظ سبک ادبی- فکری در نوع خود بی همتا ساختهاست. اگرچه این دو شیوه در کتب ادبی پیشین دیده میشود؛ امّا در کتاب تاریخ الوزراء چنان بسامدی دارند که ویژگی سبکی محسوب میشوند و شواهد متن نشان میدهد که مولف هنرمندانه و آگاهانه و با رعایت منطق ارگانیک شیوه بیان موضوع و توجه به التذاذ هنری در بافت متن تاریخالوزراء از این دو ویژگی سبکی پربسامد بهره گرفتهاست
The history of Al Vozaray Abol Raja Ghomi is one of the literary well known books which concerns with autobiography of Saljooghian ministers, it is a historical work, but the language is absolutely literary. Two artistic features of book are creative use of Amsal va Hekam translation in Persian and Hokm Adab Tazi as well as frequent references to the ancestor’s beliefs in animals. The results of these two books are out of norm and out of ancestor writers, therefore this work is different to other prose works in style. Hence the well-known style of book is literary-historical in Persian literary history as well as stylistic. It was shown that this theme is mostly intellectual used style. Whereas these two issues are seen in the previous literary books, but it has taken the style qualities in the history book of Al Vozara. The examples show that the author has used organic principles, aesthesis’ in the context of Al Vozara which carries these two well-known style.
ملخص الجهاز:
پردازش موضوع )ت حلیل سبکی(: اشارات ابوالرجاء قمی به امثال مشترک در ادب فارسی و عربی و باورهای پیشینیان در بارٔە جانوران در متن تاریخ الوزراء- جز در برخی موارد اندک- موجب رسانگی معنی در مقام توضیح ، ایضاح و تأکید بوده و متن را در لباس تشبیه و تمثیل جذابتر و ادبیتر کرده که مؤلف قدرت نویسندگی خویش را در پروراندن معنی و جذابیت متن نشان داده است .
این جماعت اگر چه بر تختۀ صنعت صفر بودند، چون گربه رو میشستند و طبلی در زیر گلیم میزدند و تختی بر سر آب مینهادند» (تاریخ الوزراء، ابوالرجاء قمی، ۱۳۶۳: ۳۸).
سرای او چون سفینۀ نوح بود که در آن همه چیز یافتنـدی، چـون دل مادر موسی شد» (تاریخ الوزراء، ابوالرجاء قمی، ۱۳۶۳: ۱۲۶).
ذکر این باور برای بیان جانمایۀ موضوع است که جنبۀ تشبیهی و تمثیلی دارد.
بیان این باور برای تأکید و توضیح بیشتر موضوع و ارائۀ سبک تمثیلی و تشبیهی آن است .
ذکر این باور برای تأکید موضوع و بیان تشبیهی و تمثیلی آن است .
ذکر این باور برای تأکید موضوع و بیان تشبیهی و تمثیلی آن است .
ذکر این باور برای تأکید و توضیح بیشتر و نیز بیان تشبیهی و تمثیلی آن است .
ذکر این باور برای تأکید و توضیح بیشتر موضوع و نیز بیان تشبیهی و تمثیلی سبک سخن است .
ذکر این باور برهانی برای اثبات موضوع «در حساب گرفتن تهیدستان » است که سبک سخن را نیز کنایی و تمثیلی کرده است .