خلاصة:
سلفیت به‌صورت یک جریان فکری و مذهبی و با رویکردی انتقادی در پهنه جهان اسلام شکل گرفت، اما پس از مدتی از نظر فکری و ایدئولوژیک دچار چنددستگی شد.گروهی از سلفی‌ها تحت تأثیر افکار و عقاید اشخاصی چون سید قطب، به سلفیت جهادی روی‌آورند. جریان سلفی جهادی گونه‌ای از سلفی‌ها هستند که ضمن اعتقاد به لزوم پیروی از اصول اسلام، تأکید ویژه‌ای بر جهاد به‌عنوان یکی از ارکان دین اسلام دارند. سلفی‌های جهادی فقط پیروان اصول و مبانی خود را مسلمان واقعی دانسته و افراد، گروه‌ها و مذاهبی که مبانی آنان را نمی‌پذیرند را تکفیر کرده و برای مقابله سخت و خشن با آنان برمی‌آیند. می‌توان علل و عوامل مختلفی همچون عوامل سیاسی، اجتماعی یا هویتی را در افکار، عقاید و اقدامات سلفیت جهادی مؤثر دانست. نظر به اینکه تاکنون پژوهشی در راستای تأثیر عامل هویت بر عقاید جریان سلفیت جهادی صورت نپذیرفته؛ بنابراین، این پژوهش بر این مسئله تمرکز دارد. پرسش اصلی پژوهش این است که عامل هویت چه تأثیری بر عقاید جریان‌های سلفی جهادی در سطح جهان اسلام دارد. یافته‌های این تحقیق به شیوه توصیفی-تحلیلی نشان می‌دهد که جریانات سلفی جهادی در جهان اسلام، تعاریفی بسیار ضیق از «ما»ی هویتی در کنار تعریف بسیار فراخ از «دیگری» هویتی ارائه داده و به تنش‌ها در جهان اسلام دامن می‌زنند. همچنین این گروه‌ها عامل عقب‌ماندگی و تحقیر جهان اسلام را نفوذ فرهنگ و هویت غربی و مفاهیم برآمده از آن می‌دانند و به این دلیل مقابله با جهان غرب را بر خود واجب می‌دانند.
ملخص الجهاز:
(دکمجیان ، ١٩٨٩: ١٣٣- ١٣٦) به این ترتیب در اثر تفکرات سید قطب جریان سلفی جهادی در مصر و سایر کشورهای عربی و اقصی نقاط جهان اسلام پدیدار گشت ؛ با عنایت به این مسئله که آرا و عقاید سلفیت جهادی سرمنشأ، ظهور و بروز بسیاری از گروه های تروریستی همچون القاعده و داعش بوده که منجر به ایجاد موجی از ترس و نگرانی در بسیاری از نقاط جهان شده است ؛ بنابراین ، شناخت ، تحلیل و بررسی اندیشه ها و عقاید جریان سلفی جهادی بسیار حائز اهمیت است .
این نقصان در منابع عربی نیز مشاهده می شود؛ به عنوان مثال ، عبدالمنعم المنیب (٢٠١٠) در کتاب (مراجعات الجهادیین ) که توسط مکتبه مدبولی در قاهره منتشرشده است ، تنها به تأثیر آرا و اندیشه های سید قطب بر جریان سلفی جهادی پرداخته و برخی از نظرات سید قطب (ازجمله نظر وی در مورد سرزمین جاهلی ) را مورد تجزیه وتحلیل قرار داده است .
در همین راستا، این پژوهش در پی بررسی تأثیر عامل هویت بر برخی از عقاید جریان سلفیت جهادی (به عنوان یک جریان خشن و افراطی ) همچون تقابل با غرب ، نپذیرفتن مفاهیم و تعاریف برآمده از غرب همچون دموکراسی ، تحزب ، کثرت گرایی وغیره و تکفیر و تقابل با سایر ادیان و مذاهب اسلامی است ؛ بنابراین ، در ذیل تلاش شده است ارتباط عنصر هویت و خشونت رفتاری جریان های سلفی جهادی به عنوان یک جریان افراطی موردبررسی قرار گیرد.
(
, 
, 
)
