تحلیل اسفاری مثنوی منطق الطیر عطار و پاسخ به دو سوال در مورد سرنوشت هدهد در این داستان مقالة

مؤلف: رضایی، احترام ؛

سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب) بهار 1397 - شماره 39 التصنيف ج (Ministry of Science/ISC (‎18 صفحة - من 133 إلی 150 )

الکلمات المفتاحية: هدهد منطق الطیر عطار نیشابوری اسفار اربعه عقلی و قلبی the four spiritual and intell ul tair Attar Neyshabouri Hoopoe Mantiq

fa en

خلاصة:

مراتبی را که پرندگان و هدهد در داستان رمزی منطق الطیر میگذرانند میتوان با اسفار اربعه تطبیق داد. این تطبیق کمک میکند در مورد شخصیت پرندگان و بخصوص هدهد و سرنوشت او به جمع بندی قابل قبولی دست یابیم.هدهد در طول داستان رهبری سفر را به عهده دارد؛ بنابراین توقع میرود تصویری که در آغاز داستان از او عرضه میشود مرشدی با شهامت، استوار و ثابت قدم باشد در حالیکه عطار هدهد راآشفته دل و بی قرار معرفی میکند:هدهد در طول داستان رهبری سفر را به عهده دارد؛ بنابراین توقع میرود تصویری که در آغاز داستان از او عرضه میشود مرشدی با شهامت، استوار و ثابت قدم باشد در حالیکه عطار هدهد راآشفته دل و بی قرار معرفی میکند هد هد آشفته دل، پر انتظار در میان جمع آمد بی قرار (منطق الطیر، عطار نیشابوری، ص 262) علت این آ شفتگی، انتظار، بی قراری و ا صرار هدهد برای هدایت پرندگان چیست و از کجا نشات میگیرد؟ در صفحات آخر این مثنوی و بخصوص، در پرده آخر داستان، عطار، سخخی مرغ زار را در سراپرده سیمرغ توصیف میکند و از سرنوشت آنها سخن میگوید؛ اما هیچ نشانی از هدهد به دست نمیدهد. هدهد کجاست و چه بر سر او آمده است؟ در این مقاله برآنیم که با بررسی تطبیقی شخصیتهای منطق الطیر(پرندگان و هدهد) با نظریه اسفار اربعه ضمن پاسخ به این سوالات، دیدگاه عطار را در مورد مراتب صعود و سلوک عرفا بررسی کنیم

ملخص الجهاز:

هدهد در طول داســتان رهبری ســفر را به عهده دارد؛ بنابراین توقع میرودتصویری که در آغاز داستان از او عرضه میشود مرشدی با شهامت ، استوار و ثابت قدم باشد در حالیکه عطار هدهد راآشفته دل و بی قرار معرفی میکند: هــدهــد آشــــفــتــه دل ، پــر انــتــظــار در مــیــان جــمــع آمــد بــی قــرار (منطق الطیر، عطار نیشابوری،٢ ص ٢٦٢) علت این آشفتگی، انتظار، بی قراری واصرار هدهد برای هدایت پرندگان چیست و از کجانشأت میگیرد؟ در صــفحات آخر این مثنوی و بخصــوص در پرده آخر داســتان ، عطار، ســی مرغ زار را در سراپرده سیمرغ توصیف میکند و از سرنوشت آنها سخن میگوید؛ اما هیچ نشانی از هدهد به دست نمیدهد. او سفر نخست را شامل چندین مرحله و سفر میداند: ســــالــک ســــرگشــــتــه را زیـر و زبـر تـا بـه حق بوده ســــت چنـدینی ســـفر بعــد از این در حق ســـفر پیش آیــدش هر چــه گویم بیش از پیش آیــدش چون ســفر آن اســت و کار آن اســت و بس گیر و دار و کـار و بـار آن اســــت و بس (مصیبت نامه ، عطار نیشابوری، ص ٤٤٦) ذکر یک مطلب در اینجا لازم است و آن اینکه ، اگر چه ریشه اسفار ملاصدرا در سخنان عرفاست اما از آنجا که ملاصدرا، فیلسوف است اسفار او صبغۀ فلسفی دارد؛ بنابراین سالک خود را در یک ســیر عقلی واحد با آغاز و انجامی مشــخص هدایت میکند و تعلیم میدهد. بررسی منطق الطیر نشان میدهد که هدهد نماد سالکی است که قبلا اسفار اول ، دوم و سوم را به پایان رســانده اســت و اکنون در ســفر چهارم وظیفه هدایت ســالکان نو پا را بر عهده دارد.

استلام ملف الإرجاع :
(پژوهیار, , , )

تحميل
تحميل HTML

رابط قصير:

صفحة:

دخول / الاشتراک

تحتاج الدخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.

دخول