بررسی انتقادی نسخه های دیوان خاقانی و اثبات اصالت نسخه لندن( با تکیه بر ویژگیهای سبکی، لغوی و زبانی خاقانی و اشارات و تلمیحات دیوان خاقانی) مقالة

مؤلف: نوروزی، یعقوب ؛ آب برین، سیف الدین ؛

سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب) بهار 1397 - شماره 39 ، ج (Ministry of Science/ISC (‎20 صفحة - من 265 إلی 284 )

الکلمات المفتاحية: تصحیح اشارات دیوان خاقانی تلمیحات نسخه شناسی واژه ها و ترکیبات allusions khaqanis divan stylistic aspects Correction Idioms words

fa en

خلاصة:

دیوان خاقانی، از آثار گرانسنگ ادبیات فارسی بوده و نسخه های مختلفی از آن در دست است. این اثر، تاکنون چندین بار تصحیح شده و هر کدام از این تصحیحات، نقاط ضعف و قوت خاص خود را دارند. از علل نبود تصحیح علمی و منقح از این دیوان، عدم شناخت نسخه اصل یا نزدیک به اصل دیوان خاقانی بوده است. این عامل و عدم تلاش برای شناخت نسخه اصل بر اساس معیارهای علمی متن شناسی و نسخه شناسی، سبب شده تا مصححان ضبطهایی را از نسخه بدلهای دیوان، جایگزین کرده و در مورادی با درک متن شناسانه و ذوق خاقانی شناسی خود، متن را تصحیح کنند که سبب خطا در ضبط و تصحیح شده است. در این مقاله تلاش بر آن است تا اصالت و اعتبارنسخه های دیوان خاقانی، با پژوهشی در ویژگیهای سبکی،لغوی و زبانی خاقانی و انطباق این ویژگیها در نسخ متفاوت و همچنین اشارات و تلمیحات متفاوت در دیوان خاقانی و دقت و صحت ضبط و بی دقتی و دخل و تصرف کاتبان، مورد ارزیابی قرار گیرد. با بررسی علمی و انتقادی نسخ دیوان خاقانی از این لحاظ، روشن می گردد که اصالت و اعتبار نسخه لندن (نسخه ل)،بیشتر از دیگر نسخ است و با اعتماد به این نسخه، می توان تصحیحی علمی و انتقادی و منقح از دیوان خاقانی ارائه داد

ملخص الجهاز:

در بیت زیر نیز عدم دقت در معنای واژه «غوغا»،سبب ضبط نادرست نسخه های «مج » و «پا» بوده است . »( تاریخ بیهقی: ٤١) در بیتی دیگر از خاقانی نیز همین کاربرد دیده میشود: گفتی غوغای مصـــر طالب صــــاع زرند صــاع زر آمد به دســت شــد دل غوغا خرم (دیوان خاقانی: ٢٦١) در بیت زیر نیز عدم درک معنای واژه ، سبب کج فهمی کاتب نسخۀ «پا» و ضبط نادرست بوده است . چرخ زن مترادف با معلق زن در بیت زیر از خاقانی نیز آمده است : در وجد و حال همچو حمام اســـت چرخ زن بر دیده نام عشـــق رقم کرده چون حمام ( همان ، ٣٠١) در بیت زیر،بی دقتی نسخۀ «مج » در معنای کلمه «سباق »، مایه لغزش بوده است . در بیت زیر نیز آنچه سبب تصرف در ضبط بوده ، عدم آشنایی کاتبان نسخ «مج » و «پا» با معنای واژه ها و بخصوص «بادریسه » بوده است . در ابیات دیگری نیز این مضمون تکرار شده است : چو درویشی به درویشان نظر به کن که قرص خور به عریانان دهد زربفت چون بینند عریانش ( دیوان خاقانی: ٣٠١) در بیت زیر نیز خطای کاتب نسخۀ «ط » در ضبط ، ناشی از عدم آشنایی او باتصوف و اصول آن بوده است . خاقانی در بیتی دیگرنیز به این رسم اشاره کرده است : چون ســه قدح کرد نوش درج گهر برگشــاد قند فشـــان شـــد زلب آن صـــنم قندهار ( دیوان خاقانی: ١٨٣ ) اشارات تاریخی : در بیت زیر نیز عدم آشنایی با اشارات تاریخی سبب ضبط نادرست بوده است .

استلام ملف الإرجاع :
(پژوهیار, , , )

تحميل
تحميل HTML

رابط قصير:

صفحة:

دخول / الاشتراک

تحتاج الدخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.

دخول