خلاصة:
پژوهشگران در مطالعات علمسنجی با ارزیابی تخصصی پژوهشهای علمی، بسیاری از جنبههای پویایی علم را مطالعه میکنند. تحلیل پژوهشهای عرفانی با استفاده از فنون علمسنجی، وضعیت شبکة همنویسندگی پژوهشگران را در حوزة عرفان مشخص میکند؛ همچنین تعیینکنندۀ روند کمی این دسته از پژوهشها و نیز پژوهشگران برتر این حوزه در پایگاه استنادی جهان اسلام است. مجموعۀ اصلی رکوردهای مطالعهشده در این پژوهش همة مقالههای چاپشده در زمینۀ عرفان و ادبیات عرفانی است که در پایگاه استنادی جهان اسلام نمایه شده است. پس از بازیابی رکوردهای این تحقیق (1931 مقاله) و یکپارچهکردن مجموعة رکوردها، نتایج پژوهش با استفاده از نرمافزارهای علمسنجی و همچنین «اس پی اس اس» در قالب نمودار یا نظریه ارائه میشود. یافتههای این پژوهش به رتبهبندی علمی مقالات از جنبههای مختلفی مانند تعداد یا استناد آنها میانجامد؛ ازسوی دیگر تا حد بسیاری جایگاه پژوهشگران را در عرصۀ نگارش بر مبنای تعداد مقاله یا شاخص اچ مشخص میکند؛ همچنین به جایگاه نویسندگان در عرصۀ همنویسندگی برمبنای مرکزیت ایشان در تعامل با دیگر پژوهشگران توجه دارد.
ملخص الجهاز:
تحلیل پژوهشهای عرفانی با استفاده از فنون علمسنجی، وضعیت شبکة همنویسندگی پژوهشگران را در حوزة عرفان مشخص میکند؛ همچنین تعیینکنندۀ روند کمی این دسته از پژوهشها و نیز پژوهشگران برتر این حوزه در پایگاه استنادی جهان اسلام است.
یافتههای این پژوهش به رتبهبندی علمی مقالات از جنبههای مختلفی مانند تعداد یا استناد آنها میانجامد؛ ازسوی دیگر تا حد بسیاری جایگاه پژوهشگران را در عرصۀ نگارش بر مبنای تعداد مقاله یا شاخص اچ مشخص میکند؛ همچنین به جایگاه نویسندگان در عرصۀ همنویسندگی برمبنای مرکزیت ایشان در تعامل با دیگر پژوهشگران توجه دارد.
در راستای این اهداف، این پژوهش جستاری برای پاسخگویی به پرسشهای زیر است: 1) روند کمی پژوهشهای عرفان در پایگاه استنادی جهان اسلام چگونه بوده و پراستنادترین آثار کدام است؟ 2) پژوهشگران برتر حوزة عرفان در پایگاه استنادی جهان اسلام ازنظر شمار مقاله و تعداد استناد و شاخص اچ چه کسانی هستند؟ 3) شبکة همنویسندگی پژوهشگران حوزة عرفان چه وضعیتی دارد؟ 4) رتبهبندی پژوهشگران حوزة عرفان ازنظر شاخصهای مرکزیت (رتبه و بینابینی و نزدیکی) چگونه است؟ 1ـ1 روش پژوهش این پژوهش، کاربردی است و با استفاده از فنون علمسنجی و همچنین به روش تحلیل شبکه اجرا میشود.
همچنین برای دستیابی به مرتبطترین مقالهها و افزایش جامعیت پژوهشهای مطالعهشده ـ افزونبر همة مقالاتی که در این هفت مجله به چاپ رسیده است ـ به سایر مقالات با موضوع عرفان که در مجلات دیگر منتشر شده بود نیز توجه شد؛ البته با این شرط که در عنوان آنها یکی از واژههای عرفان، عرفانی، عارف، عرفا، تصوف، صوفی وجود داشته باشد.