خلاصة:
استفاده از مدل ارزیابی ردپای اکولوژیکی در لایه های توسعه پایدارشهری جهت تحلیل توسعه امنیت اجتماعی در جوامع شهری یکی از راهکارهای جدید در عرصه مطالعات شهری بوده که در این تحقیق با روش توصیفی ـ تحلیلی از طریق مدل ردپای اکولوژیک به منظور تعیین میزان زمین موردنیاز شهروندان و با بررسی جغرافیایی مناطق شهری به این تحلیل می رسیم که تا چه حد فضای بوم شناسی و سامانه های زیستی منطقه مذکور، قادر به پاسخگویی و حمایت تمامی فعالیتهای اجتماعی و اقتصادی ساکنان خود می باشد و یا ناپایداری شهری فقط معطوف به مسائل اقتصادی و مصرف مواد، انرژی و خدمات نبوده است.
یافته های تحقیق نشان می دهد که جای پای اکولوژیکی منطقه 13شهرداری تهران معادل 6/2هکتار، به ازای هر نفر در سال می باشد. توزیع این مقدار در پنج گروه اصلی شامل: مواد غذایی32/0، مسکن 25/0، حمل و نقل 39/0، کالاهای مصرفی 13/0 و خدمات 52/1 می باشد.
نتایج این تحقیق موید این مطلب است که منطقه13 برای برآوردن نیازهای زیستی و پایداری خویش متکی به خود نبوده و نیازمند دیگر مناطق تهران می باشد. از سوی دیگر، الگوهای توسعه منطقه بنابر محاسبات صورت گرفته از طریق ضرایب جینی و آنتروپی نسبی شانون تا حدودی پراکنده بوده و نابرابری و عدم تعادل در توزیع جمعیت در نواحی شهری آن را نشان می دهد. همچنین، ارقام به دست آمده از شاخص های موران و گری بیانگر این هستند که الگوی رشد شهری تهران متمایل به پراکندگی بوده و به الگوی توزیع تصادفی نزدیک تر است. همچنین نتایج بررسی توسط مدل هلدرن نیز نشان می دهد 11 درصد از رشد فیزیکی منطقه13 در اثر رشد افقی و 89 درصد در نتیجه رشد جمعیت بوده که با استفاده از مدل های فوق در مقاله حاضر، به بررسی شرایط منطقه 13 شهرداری تهران براساس مدل های مختلف ارائه شده، می پردازیم.
ملخص الجهاز:
پیشنهادها · انجام مطالعات جامع مربوط به پهنه بندی آسیب پذیری شهرتهران جهت مدیریت صحیح آن و دیگر مناطق ؛ · تاسیس پایگاههای مطالعاتی جهت جمع آوری اطلاعات جامع از تمام ارکان و عناصر شهری بر پایه سیستم های اطلاعات جغرافیایی تحت عنوان ردپای جغرافیایی برای توسعه پایدار و مدیریت شهری و از جمله تحلیل آسیب پذیری شهرها در مواقع بروز بحران ها؛ · برقراری پیوند شبکه معابر و بافت کالبدی و ارتباط میان محلات از طریق تداوم بخشیدن محورها؛ · تعیین گستره های مناسب به منظور بهسازی و نوسازی ساختمان ها، اماکن و تاسیسات زیربنایی و روبنایی ؛ · طرح ساماندهی شبکه های ارتباطی جهت ایجاد ارتباط منطقه با سایر مناطق همجوار و برنامه ریزی جهت برقرارکردن تناسب منطقی میان عرضه و تقاضا با کاربری اطراف ، همچنین افزایش توسعه فناوری در راستای افزایش بهره وری و کارایی منابع زیستی ؛ از این طریق می توان میان بالا بودن سطح زندگی و کاهش ردپای اکولوژیکی بدون اینکه یکی را فدای دیگری کرد آشتی برقرار نمود؛ · قابلیت تعمیم این تحقیق به دیگر مناطق تهران بهره برداری از آن .
- ترغیب برنامه های آموزش عمومی زیست محیطی و اصلاح الگوی مصرف ، محتوای این آموزش می بایستی دربرگیرنده ابعاد اجتماعی ، سیاسی و اقتصادی و علمی باشد؛ - ساماندهی و احیای بافت های فرسوده و حاشیه ای ، تعادل بخشی تراکم جمعیت در مناطق مختلف شهر، این راهبرد متضمن جلوگیری از پراکنش شهر به عنوان الگویی ناپایدار و مستلزم بازسازی نواحی فرسوده شهری به میزان ١٠٥٠ هکتار در سطح منطقه است .