خلاصة:
بررسی و تحلیل برخورداری یا عدم برخورداری افراد یک جامعه از سرپناه و مسکن به این دلیل که از نیازهای اولیه انسان است، در فرایندهای برنامه‌ریزی و سیاستگذاری شهری اهمیت بسیار دارد.بی‌توجهی به جایگاه اجتماعی مسکن و نبود نگاه سیستماتیک در فرایندهای برنامه‌ریزی و سیاستگذاری‌ها برای سیستم مسکونی می‌تواند به نابرابری فضایی (چندبعدی) بیانجامد.
شهر تهران به علت پیچیدگی‌های بسیاری در سیستم شهری خود آسیب‌پذیری بیشتری در برابر خطر نارسایی‌ها و کاستی‌های سیاستگذاری و برنامه‌ریزی داشته باشد. وجود و تداوم چنین وضعیتی، دسترسی بخش قابل توجهی از مردم را به مسکن متاثر کرده‌است.
شناسایی وضعیت نابرابری فضایی در سیستم مسکونی شهر تهران و تعیین میزان و گسترة آن در شهر تهران، هدف این مقاله است.
برای دستیابی به هدف مقاله، دو مسیر توصیفی- تحلیلی پیموده شده‌است. مسیر نخست به چارچوب نظری و فنّی اختصاص دارد و مسیر دوم به توصیف و تحلیل نابرابری فضایی در سیستم مسکونی شهر تهران با خوشه بندی آماری و جغرافیایی اختصاص دارد.
تحلیل نابرابری فضایی در سیستم مسکونی شهر تهران بر اساس نشانگر قیمت مسکن، به عنوان شاخصی که نمایانگر کلیّت و مجموع ارزش‌های عینی و ذهنی مسکن است، نشان از نابرابری فضایی شدید در مقطع زمانی مورد بررسی دارد. همچنین در طول دورة زمانی مورد بررسی این مقاله نابرابری فضایی در سیستم مسکونی شهر تهران شدت یافته است. رشد بسیار زیاد قیمت مسکن در طول دورة زمانی مورد بررسی، در سازوکار بازار در شهر تهران سبب چیرگی جنبة سرمایه‌ای بودن مسکن شده که خود نابرابری میان مالکان مسکن و غیرمالکان را تشدید کرده است. همین افزایش شدید قیمت سبب شده است تا جمعیت ساکن در نواحی گسترده‌ای از شهر تهران (تقریبا همپوشان با نیمة جنوبی آن)، با مشکل نابرابری فضایی روبرو باشند و گریزی در برون‌رفت از این وضعیت نابرابر نداشته باشند، مگر کاهش نابرابری‌های سیاسی- اجتماعی- اقتصادی به وجودآورنده نابرابری فضایی.
Access to housing in a society is a popular goal that its achievement could be challenged by disregarding the social status of housing and the lack of systematic approach in housing policy-making and planning processes. This would result in spatial (i.e., multidimensional) inequality.
Tehran, is a complex urban system, which its complexity makes it more vulnerable when confronting deficiencies in policy-making. The existence and continuity of such a problematic situation has affected negatively the access of a significant part of the population in Tehran to housing.
The purpose is to study the extent and condition of spatial inequality in the housing system of Tehran and to its variance among the 22 urban districts of Tehran.
To achieve the set purpose of this paper, a dual descriptive-analytical path has been designed. The first path review the literature and propose the theoretical and methodological framework. The second path study and analyze the spatial inequality in residential system of Tehran via statistical and geographical clustering.
The analysis of spatial inequality in the housing system of Tehran was based on the indicator of housing price, as an indicator that represents the overall and total values of the objective and subjective value system of housing. The massive growth of house price over the studied period, which rests in the framework of market mechanism in Tehran, has led to the accentuation of the capitalist aspect of housing, itself exacerbating inequality among owners and non-owners.
(
, 
, 
)
