خلاصة:
در جریان پیشامدهای فراوانی که جوامع با آنها روبرو میشوند، تنها آنانی میتوانند مقاومت کرده و بر مسائل و مشکلات مستحدثه فائق آیند و حتی از شرایط پیش آمده بمثابه فرصت استفاده کنند و جامعهسازی نمایند که آگاهانه در مشارکت با هم، مسائل را فهم، تحلیل و حل کنند. این مشارکت آگاهانه با خود سرزمینی و دیگری غیرسرزمینی، بیش از هر چیز، مقولهیی «فرهنگی» است که باید در جان آدمیان و جوامع نشسته باشد.
نوشتار حاضر با تمرکز بر مفهوم «دوستی» درصدد است تا نشان دهد چرا آموزش و پرورش ما در وضعیت فعلی و آتی، باید این مقوله را مورد توجه قرار دهد. به این منظور، پس از تفکیک وضع مطلوب از وضع موجود، «دوستی» بمثابه روش مدیریت جامعه در وضعیت انضمامی موجود توضیح داده میشود و در نهایت این روش بمثابه محتوایی که کل نظام آموزش و پرورش از دوره مهد کودک تا تحصیلات تکمیلی دانشگاهی باید مورد توجه قرار دهد، توصیه میگردد
ملخص الجهاز:
کلیدواژگان دوستی وضع مطلوب وضع موجود جامعه آموزش و پرورش مقدمه هرگونه فلسفهیی برای آموزش و پرورش با هدف تعمیق نسبت فرد و جامعه باید در آغاز و فرجام، این پرسش را مورد نظر داشته باشد که طرح پیشنهادیش، اولا، چه انسان و جامعهیی را مطلوب میداند و ثانیا، نزد او روش نیل به وضعیت مطلوب کدام است؟ برکنار از برخی ملاحظات جدید آموزشی که بیشتر بمثابه مقدمهیی برای فعالیتهای تجاری و اقتصادی لحاظ میشود، فلسفة آموزش و پرورش معطوف به تربیت اخلاقی و اجتماعی انسان و جامعه بطور جدی با دوگانه وضع مطلوب ـ وضع واقعی روبروست و باید بصورت جدی به نسبت دوگانه مذکور، بیآنکه یکی را بنفع دیگری حذف کند و یا یکی را به دیگری تقلیل دهد، توجه نماید.
با این حال، از میان موضوعات کلیدیی که جامعه بمثابه نخ تسبیح، میتواند بمدد آن در وهله نخست به وضعیت مطلوبی که برمبنای فلسفه، عرفان و فقه اسلامی ـشیعی ترسیم شده و بدانسو حرکت میکند، نظر اندازد و برنامههای آموزشی و پرورشی خود را متناسب با وضع موجود و حرکت بسمت وضع مطلوب تنظیم نماید، «دوستی» است.
6. ـ ـ ـ ـ ـ ، «پیوند اخلاق فردی و اخلاق اجتماعی در اندیشه خواجه نصیرالدین طوسی»، مجموعه مقالات فردگرایی و جمعگرایی در آموزههای اسلامی، تدوین و ویرایش مرتضی بحرانی، تهران، انتشارات پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی، 1394.