ملخص الجهاز:
"چند کلمهای هم از شکل و صورت این مرد بشنوید:چنان مینمود که صد سالی از عمرش گذشته است، سرش مو نداشت، تمام پوست او پر از چین و چروک (1) بود، در دهانش بجای دندان چندین چاله و گودال بود، گوشت و پوست بر استخوانهای صورتش زیادتی میکرد و آویزان بود، رنگ و آبی اگر داشت همان بود که از سرهای شدید شب حاصل شده بود.
و اما در دو چشمش امارات عمر طولانی او لایح و آشکار بود:کمبود رنگ و مات بود، از عقل و حکمت سالیان مملو بود، و همینکه دیده خود را بجانب من میگردانید چنان مینمود که نظرش از درون من میگذرد، و بماورای من مینگرد و بر شداید و مصایبی که بشر در طی قرون متمادی تحمل کرده است خیره میشود، چنانکه گوئی این محنتی که اکنون گیربانگیر او شده است رقم ناقابلیست از سیاهه بالا بلندی از بلایا و آفات گوناگون دیدگان او مرا بهارس میافکند حق این بود که همین نگاه او مرا هشیار کرده باشد، و بر دلم اثر کرده باشد که از دست او چها خواهم کشید (1)چروک از کلمات عامه است، ولی من عیبی در استعال آن نمیبینم-خواننده اگر این لفظ را خوش ندارد مختار است که بجای آن لفظ آژنگ بگذارد."