خلاصة:
روابط دولتها در گذشته بیشتر مبتنی بر ابزارهای نظامی و قدرت سخت بوده است. امروزه فرهنگ و قدرت نرم به عنوان یک شاخص مهم در توسعه روابط بین دولتها نقش بازی میکند. دولتها در عصر جدید به دنبال آنند تا از ابزارهای متفاوت برای برقراری دیپلماسی کارا استفاده نمایند. امروزه کشوری از دیپلماسی موفق برخوردار است که با گسترش ابزارهای تعامل خود با دیگر کنشگران، به تعریف هویتی مناسبی در نزد دیگر دولتها دست یابد. یکی از ابعاد جدید دیپلماسی، بهرهگیری از ارتباطات دانشگاهی و به اصطلاح «دیپلماسی آموزش عالی» است، که مدنظر نگارندگان این پژوهش است. لذا در این مقاله سعی شده تا براساس رویکرد برساختگرایی و توجه به اصولی مانند شناخت، تعامل و تأثیر آن بر بازتعریف هویتها و منافع کنشگران در ارتباط با یکدیگر، به بررسی نقش آموزش عالی بر مناسبات سیاسی ایران و اتحادیه اروپا پرداخته شود. سوال اساسی این پژوهش عبارت است از: روابط دانشگاهی و دیپلماسی آموزش عالی چه تأثیری میتواند بر مناسبات سیاسی ایران و اتحادیه اروپا داشته باشد؟ روش این مقاله به شیوه تحلیلی- توصیفی است.
ملخص الجهاز:
لذا در این مقاله سعی شده تا براساس رویکرد برساخت گرایی و توجه به اصولی مانند شناخت ، تعامل و تأثیر آن بر بازتعریف هویت ها و منافع کنش گران در ارتباط با یکدیگر، به بررسی نقش آموزش عالی بر مناسبات سیاسی ایران و اتحادیه اروپا پرداخته شود.
همان طور که بسیاری از نظریه پردازان گفته اند، علاوه بر دلایل مذکور هر کشور متناسب با مقتضیات ملی و بین المللیاش ممکن است دلایل متفاوت و خاصی برای گسترش و میزان بین المللی شدن آموزش عالی خود داشته باشد اما تمام ملت ها و کشورها به منزله یک ضرورت اجتماعی ملی و بین المللی، همکاری و همسویی با فرایند بین المللی شدن را پذیرفته اند (١٩٩٤ ,Knight).
در مطالعه ای که نایت و ویت (١٩٩٧) درباره کشورهای اسیایی و اقیانوسیه انجام داده اند نشان داده اند که مبادلات دانشگاهی ابزاری برای معرفی زبان و فرهنگ ملی این کشورها در عرصه بین المللی بوده است و این کشورها از راه گسترش آموزش عالی خود به عرصه جهانی از وابستگی صرف به امریکا و چند کشور معدود دیگر غربی کاسته شده است (٢٧-٢٣ :١٩٩٧ ,Knight).
آموزش عالی در عصر جدید نیز با گسترش در کشورهای مختلف و بسط کمی و کیفی خود امکاناتی را برای تعاملات گسترده و براساس دانش فراهم نموده است که افراد از کشورها و ملیت های مختلف خود واقعی و به دور از تبلیغ برای دیگران تعریف میکنند و این شناخت از طریق جامعۀ دانشگاهی به مردم هر کشور منتقل میشود و شناخت متقابل بین ملل و دولت های مختلف را افزایش میدهد.