خلاصة:
هدف اصلی این مطالعه بررسی اثر تغییر در ترکیب مالیاتی بر توزیع درآمد در ایران با استفاده از دادههای دوره زمانی 1361-1395 است. برای این منظور، یک مدل تجربی برای تجزیه و تحلیل اثرات جایگزینی اقلام محتلف مالیاتی مشتمل بر مالیات بر درآمد، مالیات بر شرکتها، مالیات بر ثروت، مالیات بر کالا و خدمات و مالیات بر واردات بر نابرابری درآمد (ضریب جینی) پیشنهاد شده است. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل همانباشتگی مبتنی بر رویکرد خودرگرسیون با وقفههای توزیعی (ARDL) نشان میدهند که (1) جایگزینی مالیات بر درآمد برای هر یک از اقلام مالیات بر شرکتها، مالیات بر ثروت و مالیات بر کالا و خدمات منجر به کاهش نابرابری درآمد میشود. (2) جایگزینی مالیات بر شرکتها برای مالیات بر ثروت نابرابری درآمد را کاهش میدهد. (3) جایگزینی مالیات بر کالا و خدمات برای مالیات بر ثروت نابرابری درآمد را کاهش میدهد؛ در صورتیکه جایگزینی این نوع مالیات برای مالیات بر شرکتها هیچ تأثیر معناداری بر نابرابری درآمد ندارد. (4) جایگزینی مالیات بر واردات برای هر یک از اقلام مالیات بر درآمد، مالیات بر شرکتها، مالیات بر ثروت و مالیات بر کالا و خدمات وضعیت توزیع درآمد را بهبود میبخشد. این نتایج راهنمای مفیدی برای سیاستگذاران جهت دستیابی به ترکیب بهینه مالیاتها با هدف کاهش نابرابری درآمدی فراهم میکنند.
ملخص الجهاز:
در اين مطالعه با در نظرگرفتن سهم هر يک از اقلام ماليات هاي مستقيم و غيرمستقيم از کل درآمدهاي مالياتي دولت ، اثر ترکيب ماليات بر توزيع درآمد در اقتصاد ايران مورد بررسي قرار گرفته است .
1 Engel 2 Chu, Davoodi & Gupta 3 Damuri & perdana 4 Borge & Rattso 5 Bird 6 Weller گارسياپنالوسا و ترنووسکي ١ (٢٠١١) اثر تغيير در ترکيب سياست هاي مالياتي بر توزيع درآمد را در قالب مدل رمزي يک بخشي ارزيابي نموده و نشان ميدهند سياست هايي که منجر به کاهش عرضه نيروي کار ميشوند (مانند افزايش ماليات بر درآمد نسبت به ماليات بر مصرف ) اگرچه با توليد پايين تري همراه اند ولي منجر به توزيع برابرتر درآمد پس از ماليات ميشوند.
الاوويوتانکي ٦ و همکاران (٢٠١٨) با به کارگيري مدل هاي رگرسيوني اثرات ثابت کشوري و تجزيه و تحليل متغير ابزاري نشان ميدهند در کشورهايي که نابرابري بر اساس درآمد 1 GarcíaPeñalosa & Turnovsky 2 MartínezVázquez 3 Ilaboya & Ohonba 4 Obaretin 5 Iosifidi & Mylonidis 6 Alavuotunki قابل تصرف اندازه گيري ميشود، افزايش ماليات بر ارزش افزوده منجر به افزايش نابرابري ميشود؛ در حاليکه در کشورهايي که مبناي اندازه گيري نابرابري ميزان مصرف است ، افزايش ماليات بر ارزش افزوده منجر به افزايش نابرابري نميشود.
نتايج نشان ميدهند 1 Dadgar & ghafari (2oo8) 2 Rahbar & Sargolzai (2o12) 3 Seifeepour & Rezaee (2o11) 4 Aminrashti & Raf'atmilani (2o12) که با افزايش سهم ماليات بر درآمد شخصي و سهم ماليات بر اشخاص حقوقي از کل درآمد مالياتي ضريب جيني کاهش خواهد يافت .