خلاصة:
استانداردهای حسابداری پیش بینی سود هر سهم را در گزارشگری مالی الزامی نموده است. هر چه انحراف پیش بینی سود توسط مدیریت کمتر باشد، اعتماد سهامداران به سرمایه گذاری در شرکت بیشتر می شود. پژوهش های پیشین نشان داده اند که رعایت بیشتر محافظه کاری در حسابداری منجر به کاهش انحراف پیش بینی سود می شود. هدف این پژوهش، بررسی تاثیر شرایط عدم اطمینان بر رابطه ی محافظه کاری و انحراف پیش بینی سود هر سهم توسط مدیریت است. برای اندازه گیری محافظه کاری از مدل باسو (1997) استفاده شده است. انحراف پیش بینی سود هر سهم نیز به صورت تفاوت بین اولین سود پیش بینی شده توسط مدیریت و سود واقعی گزارش شده تعریف شده است. شرایط عدم اطمینان در شرکت می تواند در برآوردهای مدیریت خلل ایجاد کند. در این پژوهش، اثر عدم اطمینان محیطی با شاخص نوسان سود و طول چرخه ی عملیاتی بررسی شده است. برای آزمون فرضیه های پژوهش، داده های مربوط به 162 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران به عنوان نمونه ی آماری طی دوره ی زمانی 1381-1391 به روش تحلیل داده-های ترکیبی (پانل) به کار برده شد. برای برآورد مدل های مناسب در داده های ترکیبی از آزمون های چاو و هاسمن استفاده شد. نتایج پژوهش حاکی از این بوده است که با اعمال بیشتر حسابداری محافظه کارانه، انحراف پیش بینی سود هر سهم توسط مدیریت کاهش یافته است. افزون بر این، در یک محیط با عدم اطمینان بالا، تاثیر محافظه کاری بر انحراف پیش بینی سود هر سهم افزایش می یابد. با افزایش طول چرخه ی عملیاتی نیز، تاثیر محافظه کاری بر انحراف پیش بینی سود هر سهم افزایش می یابد.
ملخص الجهاز:
این پژوهش در پی بررسی این موضوع است که آیا در ایران بین انحراف پیشبینی سود مدیریت و سطح محافظه کاری ارتباطی وجود دارد؟ آیا مشکلات مدیـریت در هنگام پیش بینی و شرایط عدم اطمینان (طول چرخهی عملیاتی و نوسان سود) باعث تقـویت ایـن رابطـه میشود؟ پیشینهی پژوهش در این بخش، پژوهشهای داخلی و خارجی که تا کنون در این زمینه انجام شده به شرح زیر است: لی [17] در پژوهشي با عنوان "حسابداري محافظه کارانه و رفتار پيش بيني سود مديران" دريافت که انتشار اعلامیههای پيشبيني سود و تکرار آنها متناسب با سطح محافظه کاري افزايش مييابد.
به بیان دیگر، با افزایش طول چرخهی عملیاتی در شرکتهای مورد آزمون و دشوار شدن شرایط پیش بینی، اعمال محافظهکاری حسابداری منجر به کاهش خطا در پیش بینی سود توسط مدیریت شده است.
بحث و نتیجهگیری نتایج برآورد مدل رگرسیون اول پژوهش نشان میدهد که ضریب متغیر مستقل مورد نظر در مدل اول یعنی محافظهکاری معنادار بوده و رابطهی منفی و معکوسی بین محافظهکاری و انحراف پیش بینی سود مدیریت وجود دارد.
لذا، انتظار بر این است که اعمال محافظهکاری در حسابداری و گزارشگری مالی، منجر به کاهش میزان انحراف پیش بینی سود توسط مدیریت شود.
نتایج برآورد مدل رگرسیون دوم پژوهش نشان میدهد که ضریب متغیر مستقل مورد نظر معنادار بوده و طـول چرخهی عملیاتی، رابطهی منفی بین محافظهکاری و انحراف پیش بینی سود مدیریت را تشدید میکند.
نتایج برآورد مدل رگرسیون سوم پژوهش نشان میدهد که ضریب متغیر مستقل مورد نظر معنادار بوده و نوسان سود، رابطهی منفی بین محافظهکاری و انحراف پیش بینی سود مدیریت را تشدید میکند.