خلاصة:
گردشگری دینی یکی از اشکال گردشگری است که امروزه بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته و توسعه آن در دستور کار است. پژوهش حاضر با هدف ارائه مدل نظری توسعه گردشگری دینی در ایران به صورت کیفی و به روش نظریهپردازی دادهبنیاد انجام شده است. برای گردآوری اطلاعات از مصاحبههای عمیق و بدون ساختار با 18 خبره آشنا به موضوع (که تا اشباع نظری انتخاب شدند) استفاده شد. حاصل این مصاحبهها، طی فرایند کدگذاری باز، محوری و انتخابی مورد تحلیل قرار گرفت. از درون مجموعه مفاهیم اولیه گردآوریشده در این مرحله، مقولههایی استخراج شد. در ادامه، این مقولهها تحت عناوین: عوامل علّی، پدیده محوری، شرایط زمینهای، عوامل مداخلهگر، راهبردها و پیامدهای توسعه گردشگری دینی، دستهبندی شد. عوامل علّی اثرگذار بر توسعه گردشگری دینی کشور در قالب "مدیریت جاذبهها و رویدادها"، "مدیریت تبلیغات" و "توسعه زیرساختها و خدمات لازم متناسب با نیاز گردشگران دینی ورودی" و عوامل مداخلهگر شامل "قوانین و مقررات" و "تدوین سیاستهای کلان گردشگری دینی" شناسایی شد. شرایط زمینهای شامل "شرایط فرهنگی" و "شرایط اقتصادی" و راهبردها نیز شامل "بازاریابی"، "بهبود شرایط زیستمحیطی"، "منابع انسانی و آموزش"، "تعامل بخش دولتی و خصوصی جهت توسعه گردشگری دینی"، "داشتن نگاه سیستمی" و "جذب سرمایهگذار" تعیین شد. پیامدهای شناساییشده عبارتند از "افزایش مدت ماندگاری گردشگران دینی"، "تقویت انگیزه اصلی گردشگران دینی"، "افزایش تعداد گردشگران دینی" و "افزایش درآمد حاصل از ورود گردشگران دینی به کشور".
ملخص الجهاز:
این پژوهش با هدف ارائه الگوی نظری توسعه گردشگری دینی در ایران به صورت کیفی و به روش نظریهپردازی داده بنیاد انجام شده است.
شرایط زمینهای شامل "شرایط فرهنگی" و "شرایط اقتصادی" و راهبردها نیز شامل "بازاریابی"، "بهبود اوضاع زیستمحیطی"، "منابع انسانی و آموزش"، "تعامل بخش دولتی و خصوصی به منظور توسعه گردشگری دینی"، "داشتن نگاه سیستمی" و "جذب سرمایهگذار" تعیین شد.
بنابراین در پاسخ به تأکید سند چشمانداز 1404 و برنامه ششم توسعه و به منظور استفاده از توان زیاد کشور در زمینه توسعه این نوع گردشگری، شناسایی عوامل مختلف دخیل در توسعه گردشگری دینی ایران و ارائه الگوی نظری به منظور توسعه آن، گامی مؤثر برای جذب گردشگر بیشتر است.
مدیریت جاذبهها و رویدادها یکی از عوامل علی مؤثر در توسعه گردشگری دینی کشور شناسایی شده است.
مدیریت تبلیغات یکی دیگر از عوامل علی مؤثر در توسعه گردشگری دینی کشور است.