خلاصة:
زمینه: یکی از نیازهای ذاتی انسان برقراری ارتباط با دیگران است و از آنجا که انسان‌ها به‌لحاظ زبانی، قومی، نژادی، فرهنگی و... دارای تفاوت‌های عمیقی هستند، تنها راه برقراری ارتباط سالم و فارغ از ستیزه جویی، وجود مدارا و تساهل اخلاقی بین ایشان است، هدف از انجام این پژوهش بررسی میزان مدارا و اخلاق اجتماعی مسلمانان نسبت به زرتشتیان در شهر یزد می‌باشد.
روش: تحقیق حاضر کاربردی و از نوع توصیفی- همبستگی می‌باشد. جامعه آماری همه افراد16 سال به بالای ساکن شهر یزد که مسلمان هستند می‌باشد. نمونه تحقیق براساس فرمول کوکران 384 نفر برآورد شد. نمونه‌گیری پژوهش از نوع خوشه‌ای چند مرحله‌ای بود و ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته بود. به‌منظور تجزیه و تحلیل فرضیات از آزمون همبستگی پیرسون و تی تک نمونه‌ای استفاده شد.
یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که، مدارای سیاسی و اخلاقی با بعد اجتماعی رضایت از زندگی رابطه معنی‌داری دارند. درحالی‌که متغیرهای سن و جنسیت فاقد رابطه معنادار با مدارای اجتماعی هستند. همین‌طور در بعد اخلاقی نیز افراد در طبقات و منزلت بالاتر نسبت به طبقات متوسط و پایین‌تر از مدارای بیشتری برخوردارند و این اختلاف به لحاظ آماری معنی‌دار است.
نتیجه‌گیری: پاسخگویان از نظر مدارای اخلاقی و اجتماعی درسطح بالایی قرار دارند. وجود مدارا و اخلاق اجتماعی موجب افزایش همبستگی و اتحاد بین مسلمانان و زرتشتیان می‌شود که در پی آن تساهل اخلاقی و رفتار مسالمت‌آمیز بین افراد شکل می‌گیرد.
ملخص الجهاز:
بررسی تفاوت مدارای اجتماعی برحسب متغیرهای دموگرافیکی (رجوع شود به تصویر صفحه) - آزمون همبستگی مدارا و ابعاد آن با متغیرهای مستقل (تعلق درون مذهبی، وفاق اجتماعی، مشارکت اجتماعی، رضایت از زندگی): بررسی آزمون همبستگی حاکی از آن است که بین تعلق مذهبی و مدارا در سه بعد آن همبستگی مثبت و معنی داری وجود دارد.
نتیجه رگرسیون چند متغیره جهت تعیین عوامل تبیین کننده میزان مدارای اجتماعی کلی (رجوع شود به تصویر صفحه)بحث پاسخگویان از نظر مدارا در سطح بالایی قرار دارند که در همه ابعاد سه‌گانه (اجتماعی، اخلاقی، سیاسی) این اختلاف معنی‌دار است، این نشان‌دهنده این است که مسلمانان در شهر یزد نسبت به زرتشتیان رفتاری مسالمت‌آمیز دارند و در روابط خود مدارا و اخلاق اجتماعی را رعایت می‌کنند، طبق دیدگاه برخی صاحب‌نظران (24) مدارا نیازمند تعهدات اخلاقی است، که به‌معنای فضیلت و ویژگی اعمال بردبارانه است.
نتیجه‌گیری به‌طور کلی میزان مدارا و اخلاق اجتماعی مسلمانان در شهر یزدکه اکثریت را تشکیل می‌دهند با زرتشتیان که از اقلیت می‌باشند در سطح بالایی قرار دارد و افراد از زندگی در کنار هم مشکلی ندارند و روابطی مسالمت‌آمیز با یکدیگر دارند، این مسئله حائز اهمیت هست که افراد در عرصه اجتماع به عقاید یکدیگر احترام بگذارند و همه خود را همنوع بدانند و اختلاف مذهبی را مسأله‌ای برای درگیری و شورش نداند، همان‌طورکه قبلا ذکر گردید نتایج تحقیق حاکی از مدارا و روابط مسالمت‌آمیز بین مسلمانان و زرتشتیان در شهر یزد می‌باشد.
Typology and measurement tolerance among students of school of social sciences of Tehran University and Allameh Tabatabaei.
(
, 
, 
)
