خلاصة:
حکومت صفویان» از دورههای شاخص در تارپخ ایران است که علم و دانش در آن
روتق بسیار داشت. گذشته از اهمیت فراوان این دوره از نظر سیاسی» ظهور حکومت صفوی از نظر
اجتماعی و مذهبی نیز از اهمیت زیادی برخوردار است؛» زیرا با تشکیل این حکومت و رسمیت یافتن
مذهب تشیع» نظام آموزشی امامیه شکوفا شد. شاه اسماعیل اول موسس سلسله صفوی,» برای
مشروعیتبخشی به نظام سیاسی خود مقدمات تاسیس نهادهای آموزشی رانیز فراهم کرد. همچنانکه
در این دور تحت تاثیر رشد همهجانبه فرهنگک و تمدن ایرانی» نظام آموزشی تحولات قابل توجهی را
تجربه کرد. نظامی که در کنار محاسن فراوانش» کاستیها و معاییی نیز داشت. بنابراین» این پژوهش در
پی پاسخ گفتن به این پرسش اساسی است که نظام آموزشی امامیه در عصر صفوی چه محاسن و
معاییی داشت؟ یافتههای پژوهش که بر اساس روش توصیفی-تحلیلی و با جستجو در منایع و
پژوهشهای مربوط به آن دوره بهویژه کتاب ریاس العلمای سامان یافته است» نشان میدهد که احداث
مساجد» مدارس» مکتبخانه» کتابخانهها و ترجمه و تالیف کتاب به زبان فارسی» توجه به خوشنویسی»
نقاشی» معماری و دعوت از علمای جبل عامل» بحرین» عراق و فراهم نمودن شرایط برای ادامه تحصیل
زنان» تامین بودجه» اعطای حقوق مکفی به استادان و پرداختن کمک هزینه تحصیلی به طلاب از
محاسن نظام آموزشی امامیه در عصر صفوی است؛ حال آنکه شرح» حاشیهنویسی و تعلیقه بر کتب»
عدم توجه به تخصصی شدن علوم» عدم رعایت پیشنیاز در دروس و تنبیه بدنی در مکتبخانهها از
معایب نظام آموزشی امامیه در آن دوره محسوب میشود.
ملخص الجهاز:
محاسن و معایب نظام آموزشی امامیه در عصر صفوی با تأکید بر ریاض العلماء 1 سید محمد موسوی خو 2 محمود مهمان نواز حکومت صفویان ، از دوره های شاخص در تاریخ ایران اسـت کـه علـم و دانـش در آن رونق بسیار داشت .
به عنوان یکی از رویدادهای مهم تاریخ ایران اسلامی محسوب مـی شـود و ایـن پژوهش نیز به محاسن و معایب نظام آموزش امامیه در این دوره با تأکیـد بـر کتـاب ریـاض العلماء و حیاض الفضلاء اثر میرزا عبدالله افندی پرداخته است .
تولید علم در زمینه های مختلف آموزشی ، گسترش فرهنگ شیعی در بـین تـوده مردم ، ترویج زبان فارسی ، گسترش مساجد و حوزه های علمیه ، گسترش مدارس ، نگارش متون فقهی و علوم دیگر به زبان فارسی ، معماری ، نقاشی و خوشنویسی ، پرورش عالمان نظریه پـرداز در زمینه های مختلف علمی ، ترجمه کتب به زبان فارسی ، دعوت از علمای جبل عامل ، بحرین و عراق ، تحصیل زنان در رشته های مختلف ، دلجویی از علما و دانشمندان ، پیونـد عمیـق میـان استادان و طلاب ، تأمین بودجه ، تأسیس کتابخانه ، تکامل علوم عقلی و نقلـی ، پیـدایی مکاتـب مختلف فقهی و فلسفی ، روحیـه آزاداندیشـی حـاکم بـر محـیط هـای علمـی ، تـرویج اندیشـه اصولی گری ، شیوه مباحثه ، ابتکار و نوآوری در روش تدریس ، پاسخ به حرکت های ضـددینی ، منـاظره بـا متفکــران غیرمسـلمان ، آمـوزش رایگــان ، آمـوزش همگـانی ، عــدم توجـه بــه مدرک گرایی ، اعطای کمک هزینه تحصـیلی ، طراحـی و نظـارت بـر مسـاجد و مـدارس از محاسن نظام آموزش امامیه در عصر صفوی بود.