خلاصة:
موازین و معیارهای اخلاق حرفه ای، یک الگو و سرمشق واضح از رفتار درست حرفه ای پیش روی کارگزاران است که به کارگزاران و فعالان نظام اداری کمک می کند در انجام وظایف خود از این الگو استفاده کنند و راه درست را برگزینند. رعایت این معیارها در هر نظام اداری شایسته، امری لازم و ضروری است. برای داشتن هویت اسلامی رفتار حرفه ای، مناسب است به شایسته ترین نظام اداری اسلامی، یعنی حکومت علوی توسل جست. پرسش اصلی آن است که در حکومت علوی به عنوان شایسته ترین نظام حکومتی پس از پیامبر، رعایت چه موازینی از اخلاق حرفه ای به سبب تصدی مناصب حکومتی و کارگزاری مورد تاکید بوده است؟ هدف آن است که با شناسایی معیارهای اخلاقی حاکم بر رفتار کارگزاران در نظام شایسته علوی، قواعد حاکم بر رفتار کارگزاران و مدیران در نظام ها و ساختارهای اداری دیگر را بر همین اساس بنا نهاد و به یک نظام اداری مطلوب در چارچوب اندیشه اسلامی دست یافت. این پژوهش یک مطالعه توصیفی و تحلیلی است و نتایج آن نمایانگر آن است که رعایت موازین اخلاقی در حکومت علوی، در چهار بخش معیارهای کلی حاکم بر رفتار کارگزاران، معیارهای حاکم بر وظایف کارگزاران در برابر مردم، در برابر مقام مافوق و در مقابل کارکنان تحت مدیریت، قابل شناسایی و تبیین است.
ملخص الجهاز:
در نظام مدیریتی، قواعد اخلاق حرفهای مبین ارزشهای بنیادی و از الزامات انجام وظیفة کارگزاران است و هدف از تدوین آن، تعیین معیارهایی است که مدیران و گردانندگان امور در یک سازمان با رعایت و عمل به آنها باعث حفظ سلامت و تعالی عملکرد خود شوند.
مجموع این معیارها در چهار بخش اصلی قابل بررسی است: نخست معیارهای کلی حرفهایگری که در تمام سطوح و برای تمام کارکنان اداری، اعم از رئیس و مرئوس فینفسه و فارغ از ارتباط با دیگران لازمالاجراست؛ سپس معیارهای حاکم بر رفتار کارگزاران که در ارتباط با مردم، مافوق و کارکنان تحت مدیریت معنا مییابد.
ارائة مشورت، حتی درصورتیکه رأی زیردستان خلاف رأی مافوق باشد، امری ضروری است؛ اما این بدانمعنا نیست که رهبر و مافوق باید مطیع آنان گردد؛ چنانکه امام علی( خطاب به عبداللهبن عباس ـ که در مسئلهای نظر داد، ولی امام آن را قبول نداشت ـ فرمودند: «بر تو است که رأی خود را به من بگویی و من باید پیرامون آن بیندیشم؛ آنگاه اگر خلاف نظر تو فرمان دادم، باید اطاعت کنی» (نهجالبلاغه، ح 321).
معیارهای رفتار در قبال کارکنان تحت مدیریت</H3> رعایت معیارهای رفتار حرفهای از سوی یک کارگزار، تنها به عملکرد او در برابر مافوق و مردم و مسئولیتهایی که بر دوش او نهاده شده است، محدود نمیشود؛ بلکه در ارتباط با کسانی که او را در انجام وظایف یاری میکنند، بهویژه کارکنان تحت مدیریت نیز ضروری است.