خلاصة:
در فرآیند تعلیم و تربیت هزاران نکته باریکتر از مو وجود دارد و یکی از آنها رابطه انضباط در تعلیم و
تربیت است. عدم درک صحیح افراد از انضباط در فرآیند تعلیم و تربیت نه تنها موجب کژی در اندیشه
میشود، بلکه نارسایی در عمل تعلیم و تربیت را به دنبال دارد. با توجه به اهمیت متغیر انضباط در فرآیند
تعلیم و تربیت، در این تحقیق به بررسی رابطه انضباط از دیدگاه دورکیم و فوکو پرداخته میشود. نظرات
هر یک در مورد انضباط و وجوه اشتراک و افتراق هرکدام درباره این متغیر بیان می گردد. پرسش اساسی
این است که با توجه به آرای این دو متفکر بزرگ و تاکید آنها بر این مفهوم، اعمال کدام یک بر دیگری
تقدم دارد و نسبت این متغیر با تعلیم و تربیت باید چگونه باشد؟ با استفاده از روش تحلیل محتوا، به عنوان
یکی از روش های پژوهش استنادی، با رویکرد تطبیقی ضمن بررسی اسناد مکتوب، به تحلیل آرا، مفاهیم و
مقایسه آنها و برقراری ارتباط مفهومی برای پاسخگویی به سوال های پژوهش پرداخته شده است.
هدف دورکیم از مطرح کردن آموزش و پرورش کسب یکپارچگی و نظم است که این امر خود در هر
جامعهای و با توجه به ساختارهای حاکم بر آن متفاوت است. دورکیم وجود انضباط در فرآیند تعلیم و
تربیت را مهم دانسته و آن را وسیله ای درجهت رسیدن به هدف (اجتماعی شدن) تلقی میکند. درواقع
تعریف او از تربیت (آموزش و پرورش) از منظر کارکردگرایی صورت گرفته است. کارکردگرایی با برتر
تلقی نمودن جامعه نسبت به انسان، انسانیت بدون جامعه را منتفی دانسته و مدعی است انسان تابع و مقهور محیط و ساختارهای اجتماعی و محصول توامان اجتماعی شدن و همکاری است. دورکیم انسان را دارای اراده آزاد نمی دانست و او را تحت تاثیر رابطه دیالکتیکی خود با جامعه در نظر می گرفت.
اما از طرف دیگر، از نظرات و گفته های میشل فوکو به ویژه در باب نظم، انضباط و اخلاق چنین استنباط
می گردد که وی به طور کلی مخالف هرگونه نظام سازی و نظریه پردازی است و ارائه نظریه را به منزله
صدور حکم می داند که این به معنی ایجاد سلطه و انحصار خواهد بود. در نتیجه عملا مخالف نظم و
انضباط، تربیت اخلاقی به شکل آموزشی و برنامه ای است و معتقد است که این خود فرد است که در یک
موقعیت کاملا آزاد و غیر انحصاری و با توجه به علاقه و تمایلش اقدام به انجام فعل اخلاقی می نماید و در
یک ارتباط درونی و عقلانی به تربیت نفس همت می گمارد
ملخص الجهاز:
در تعليم و تربيت دانش آموزان , همواره نظم و انضباط آنها مورد توجه بوده است و امروزه هم به عنوان يکي از مسائل بسيار حاد و مشکل ساز براي دست اندرکاران آموزش و پرورش محسوب ميشود که قسمت زيادي از وقت , بودجه و توجه مسئولان مدرسه را به خود اختصاص مي دهد.
مربيان و والدين بايد بدانند در محيط خانه و مدرسه براي آزاد گذاشتن يا محدود کردن متربي، در مراحل مختلف سني چه مرزي وجود دارد و اين کار نيازمند بهره مندي از چه فعاليت ها و اتخاذ چه تصميماتي خواهند بود زيرا اگر دستگاه تربيت نتواند مرزهاي آزادي و انضباط را براي اقدامات تربيتي معين کند، کار تربيت مايوس کننده و فرجام آن تلخ و ناگوار خواهد بود (داوري اردکاني ، ١٣٧٨).
socialize بررسي رابطه ي انضباط با تعليم و تربيت از ديدگاه ميشل فوکو و اميل دورکيم / ٨٣ بنابراين ، مي توان گفت : از منظر اين ديدگاه ، نظام آموزشي به عنوان يکي از مهم ترين بخش هاي نظام جامعه تلقي مي شود که کارکردهايي همچون انتقال فرهنگ و جامعه پذيري براي حفظ نظام اجتماعي دارد.
Educational investment in an urban society: Costs, benefits, and public policy.
(
, 
, 
)
