خلاصة:
در اواخر سال ۲۰۱۰ میلادی، موجی از اعتراضات و خیزشهای مردمی، کشور تونس را در برگرفت و پس از سرنگونی رژیم اقتدارگرای بن علی، این کشور به طلایهدار انقلابهای عربی مشهور گشت. اکنون پس از گذشت 6 سال از شورشهای عربی، به نظر میرسد تونس به بهترین و احتمالا تنها امید کامل کردن فرایند گذار از اقتدارگرایی به شکل مردمسالارانهای از حکومت تبدیلشده باشد؛ بنابراین پرسش نوشتار حاضر این است که نوع و شیوه گذار سیاسی کشور تونس تا چه حد امکان شکلگیری الگوی حکمرانی خوب را در این کشور فراهم آورده و چه تاثیری بر پایداری این الگو در این کشور خواهد داشت؟ جهت پاسخگویی به این پرسش، تلاش میگردد ضمن تلفیق مبانی نظری گذارهای دموکراتیک با حکمرانی خوب و استخراج مدل تحلیلی منتج از این مبانی نظری؛ به تبیین ریشهها، روندها و بهویژه پیامدهای سیاسی این موضوع پرداخته شود. یافتههای پژوهش نشان میدهد که کشور تونس در مقایسه با سایر کشورهای درگیر انقلابهای عربی، به علت برخورداری از طبقه متوسط پویا و بادوام، جامعه مدنی نسبت قوامیافته و متکثر، ارتش کوچک و حرفهای، تجانس قومی و مذهبی، انسجام و همبستگی جناحهای مختلف، تعهد یکسان رهبران سکولار و اسلامگرا به فرایند گذار و توسعه پایدار و همچنین رویکرد و نگرش مساعد و مثبت غرب نسبت به این انقلاب، توانسته است گذار موفقی را بهسوی دموکراسی تجربه کند و ازاینرو راه همواری را در زمینه شکلگیری و پایداری حکمرانی خوب پیش رو دارد، اگرچه تحقق کامل این امر نیاز به گذشت زمان دارد.
ملخص الجهاز:
یافته های پژوهش نشان میدهد که کشور تونس در مقایسه با سایر کشورهای درگیر انقلاب های عربی، بـه علـت برخـورداری از طبقه متوسط پویا و بادوام ، جامعه مدنی نسبت قوام یافته و متکثر، ارتش کوچک و حرفه ای، تجـانس قـومی و مـذهبی، انسـجام و همبستگی جناح های مختلف ، تعهد یکسان رهبران سکولار و اسلام گـرا بـه فراینـد گـذار و توسـعه پایـدار و همچنـین رویکـرد و نگرش مساعد و مثبت غرب نسبت به این انقلاب ، توانسته است گذار مـوفقی را بـه سـوی دموکراسـی تجربـه کنـد و ازایـن رو راه همواری را در زمینۀ شکل گیری و پایداری حکمرانی خوب پیش رو دارد، اگرچه تحقق کامل این امر نیاز به گذشت زمان دارد.
در نمودار (٩) شاخص کیفیت قوانین و مقررات نشان داده شـده است : نمودار (٩): شاخص کیفیت قوانین و مقررات در کشور تونس برحسب رتبه صدک (World Bank, 2016) نتیجه گیری در پژوهش پیش رو، تلاش گردید با استفاده از مدل تحلیلی منتج از مفاهیم نظری گذار دموکراتیک و حکمرانی خوب ، به این پرسش کلیدی پاسخ داده شود که نوع و شیوة گذار سیاسی چه تـأثیری بـر امکـان شکل گیری و پایداری حکمرانی خوب در کشور تونس داشته است ؟ یافته هـای پـژوهش نشـان داد کـه بـا وجود تفاوت های عمده و رقابت های شدید در سیاست تـونس ، فراینـد گـذار سیاسـی ایـن کشـور بـر پایـۀ مؤلفه هایی مانند وضعیت جامعۀ مـدنی، نگـرش نیروهـای مسـلح بـه فراینـد گـذار، شـیوه و اشـکال گـذار، وضعیت طبقه متوسط و گستره و ژرفای دموکراسی، امتیـاز خـوبی را دریافـت مـیکنـد.