خلاصة:
با توجه به اینکه نظریهولایت فقیه در اندیشه سیاسی شیعه به شکلگیری یک نظام سیاسی در اداره جامعه اسلامی منتهی شده است، این سوال رخ مینماید که آیا فقه اهل سنت نیز نظریه خاصی در باب نظام سیاسی ارایه کرده است یا خیر؟ به عبارت دیگر، آیا با تکیه بر نظریه ولایت فقیه و با تجمیع و نسبت سنجی دیدگاههای اهل سنت در زمینه حاکمیت و نظام سیاسی در اسلام، میتوان به طرح و ارایه یک نظام سیاسی مطابق با اقتضایات جوامع اهل سنت دست یافت؟ این پژوهش که با روش استنادی، تحلیلی به سامان رسیده است میکوشد با تکیه بر عناصر و مولفههایی ازمشابهت و تجانس در فقه سیاسی شیعه و اهل سنت، از قبیل ضرورت وجود حکومت، ضرورت اجرای احکام، شوری، بیعت، اطاعت از حاکم، شرایط حاکم و... که در فقه شیعه و سنی مورد توجه و بررسی واقع شدهاند نوعی هم گرایی و تقارب را در نظریه ولایت فقیه، حد اقل بر اساس دیدگاه برخی از عالمان اهل سنت و مقایسه آن با آراء فقیهان شیعه، استنتاج نماید.
ملخص الجهاز:
بررسی تطبیقی نظریه ولایت فقیه از نگاه شیعه و اهل سنت ابراهیم کلانتری* سید محسن آل نبی** چکیده با توجه به اینکه نظریه ولایت فقیه در اندیشه سیاسی شیعه به شکلگیری یک نظام سیاسی در اداره جامعه اسلامی منتهی شده است، این سوال رخ مینماید که آیا فقه اهل سنت نیز نظریه خاصی در باب نظام سیاسی ارایه کرده است یا خیر؟ به عبارت دیگر، آیا با تکیه بر نظریه ولایت فقیه و با تجمیع و نسبت سنجی دیدگاههای اهل سنت در زمینه حاکمیت و نظام سیاسی در اسلام، میتوان به طرح و ارایه یک نظام سیاسی مطابق با اقتضايات جوامع اهل سنت دست یافت؟ این پژوهش که با روش استنادی، تحلیلی به سامان رسیده است میکوشد با تکیه بر عناصر و مؤلفههایی ازمشابهت و تجانس در فقه سیاسی شیعه و اهل سنت، از قبیل ضرورت وجود حکومت، ضرورت اجرای احکام، شوری، بیعت، اطاعت از حاکم، شرایط حاکم و ...
واژگان کلیدی ولایت، فقیه، فقه سیاسی، شیعه، اهل سنت در آمد به سامان رسیدن نظام جمهوری اسلامی، بر پایه نظریه ولایت فقیه بسیاری از اندیشمندان دینی و متفکران سیاسی به ویژه عالمان و فقیهان مذاهب اسلامی را به تفکر و ژرف اندیشی برای یافتن پاسخی در خور به این سوال وا داشته است که آیا بر مبنای فقه سیاسی اهل سنت نیز میتوان به نظریهای مشابه با آنچه در شیعه تحت عنوان «نظریه ولایت فقیه» وجود دارد دست یافت وبر مبنای آن به تاسیس مدلی از نظام سیاسی مورد نظر اسلام مطابق با اقتضایات جوامع اهل سنت اقدام نمود؟ تردیدی نیست که جستجوی تطبیقی در منابع اهل سنت در یافتن پاسخی منطقی به این پرسش اساسی میتواند راه گشا باشد.