خلاصة:
هر سه جمهوری آذربایجان، ارمنستان و گرجستان در دوران استقلال، اولین قانون اساسی نوین خود را در سال 1995 به تصویب رساندند و در سال‌های بعد دست‌کم دو یا سه بار این قانون‌ها را اصلاح کردند. همزمانیاین اصلاحاتباانتقالقدرتوانتخابات،آثارسیاسی‌شانراگستردهوشایان توجهکردهاست. با توجه به اینمسئله،سؤال اصلی این نوشتار این است که مهم‌ترین عاملاصلاحات قانون اساسی جمهوریهای قفقاز جنوبی چه بوده است؟ بررسی تطبیقی این مسئله نشان‌دهندۀ همگونی‌ها و ناهمگونی‌های میان این کشورهاست که ممکن است در دیگر کشورهای در حال توسعه نیز تجربه شود. برای پاسخ به پرسش اصلی باید بسترهای اصلاحات به‌ویژه فضای سیاسی، بازیگران اصلی و عناصر سود بر اصلاحات، پیامد حقوقی و همچنین پیامد سیاسی هر یک از اصلاحات را مورد توجه و تحلیل قرار داد. فرضیۀ اصلی این نوشتار این است که در هر سه جمهوری، طراحی سازوکاری برای جلوگیری از چرخش نخبگان حاکم، مهم‌ترین دلیلاصلاحاتقانون اساسی در هر دو شکل ریاستی یا پارلمانی بوده است. مقایسۀ سه جمهوری نشان می‌دهد اصلاحات به مردم‌سالارتر شدن جمهوری‌ها منجر نشده است. روش این پژوهش توصیفی-تحلیلی است.
All three Republics Azerbaijan ، Armenia and Georgia after the Independence Passed their First Constitution in 1995 and in the Consequent Years Amended the Constitutions at least two or three Times. The Amendments Coincided with the Power Transition and Election Period made their Effects Vast and Considerable. Given this background، the main Question of this Research is that what has been the most Important Factor Contributing to Constitutional Amendments in the three South Caucasian Republics? Comparative Evaluation of the Issue Shows Specific Homogeneity and Heterogeneity Between these three Countries which may be Experienced in other Developing Countries. to Answer the Question، we should Pay Attention to the Context specially Political Environment، Major Actors and Benefiting Elements and also Judicial and Political Consequences of Each Amendment. The main Hypothesis of this Research is that Maintaining Power in the Hands of Ruling Elites has been the main cause of Constitutional Amendments in all three Republics. The method of Research is Descriptive – Analytical.
ملخص الجهاز:
در کنار پرسش اصلی مطرح شده ، پرسش فرعی که در پژوهش به آنها پاسخ داده خواهد شد، این است که اصلاحات انجام گرفته در نخستین قانون اساسی جمهوری ها و تحولات سیاسی همزمان با آنها چیست ؟ گستره این مطالعه ، از نظر جغرافیایی شامل سه کشور واقع در قفقاز جنوبی یعنی جمهوریهای آذربایجان ، ارمنستان و گرجستان می شود.
- دوره حیدر علی اف ؛ اصلاحات قانون اساسی برای انتقال قدرت به الهام علی اف در ١٢ نوامبر ١٩٩٥ همه پرسی قانون اساسی نوین جمهوری آذربایجان - به پیشنهاد کمیسیونی به ریاست حیدر علیاف - و همچنین انتخابات داخلی مجلس این کشور برای انتخاب ١٢٥ 1 عضو مجمع ملی برگزار شد.
در ٢٦ سپتامبر ٢٠١٦ سومین همه پرسی اصلاحات قانون اساسی برای ٢٩ اصلاحیۀ جداگانه برگزار شد که مهم ترین آنها افزایش دوره ریاست جمهوری به هفت سال ، ایجاد دو مقام معاون رئیس جمهور منصوب رئیس جمهور و انتقال بخشی از صلاحیت های نخست وزیر به آنها و اعطای صلاحیت انحلال مجلس به رئیس جمهور است ,Radio Liberty /Radio Free Europe ) (٢٠١٦.
- اصلاحات ٢٠١٥ سرکیسیان : حفظ قدرت در چارچوبی جدید سرکیسیان رهبر حزب جمهوریخواه ١ در سال های پایانی ریاست جمهوری خود اصلاحاتی را پشتیبانی و تصویب کرد که پس از اجرایی شدن از سال های ٢٠١٧ و ٢٠١٨ تغییر مهمی را در نظام سیاسی این کشور به وجود آورد و نظام را از نیمه ریاستی به پارلمانی تغییر داد.
(
, 
, 
)
