ملخص الجهاز:
"آغاز ترقی و آبادانی این شهر را با شهر زاهدان که فعلا مرکز استان بلوچستان و سیستان میباشد باید مقارن دانست و این سابقه از سی سال و اندی تجاوز نمیکند،چنانکه در سال 1305 در محل فعلی خاش یک پادگان نظامی انگلیسی(که اکثر سربازان آن هندی بودهاند)مستقر بوده و تعداد ساختمانهای آنزمان منحصر به 30 تا 40 باب اطاق جهت سربازان و افسران و دو باب اطاق برای تلگرافخانه بوده است و مردم بومی در اطراف خاش مثل امروز در چادرهای سیاه زندگی میکردهاند.
افسر مزبور پس از احضار عدهای از سران بلوچ برای آنها سخنرانی نموده و بعد پرچم انگلیس را از فراز قلعهء خاش پائین آورده پرچم ایران را بجای آن باهتزاز درمیآورد ولی دربین سالهای 1306 و 1307 بین پادگان خاش و بلوچها زد و خوردهائی بوقوع پیوسته که با تلفات زیاد طرفین همراه بوده است.
وضع آب و هوای خاش طبق اظهار معمرین و درجهداران و افسران بازنشستهایکه بعلت طول مدت اقامت در خاش تعلقی پیدا کرده و در خاش ماندهاند با آب و هوای اوائل ایجاد و تأسیس خاش بکلی قابل مقایسه نیست چه در آنزمان هوا خیلی گرمتر و مرطوبتر از حالا بوده و حتی بعلت وجود باطلاق بیماری مالاریا نیز در خاش وجود داشته ولی فعلا نه آب باندازه کافی موجود است و نه اثری از مالاریا مشهود،ورودی این اصل از سالهای 1315 و 1316 ببعد برای رفع نیازمندی و احتیاج بآب،قنواتی در خاش و اطراف ایجاد نمودهاند که فعلا مشهورترین آنها دو قنات بنام ستاد و قنات رشتوک میباشد."