خلاصة:
در شهرهای ایران، نواحی مسکونی به محلههای مختلف و مجزا تقسیم میشدند، در واقع محله یک تشکل اجتماعی است که فضاها و محوطههای عمومی آن )به شکل عام و باز به شکل خاص( مکانی جهت برقراری روابط اجتماعی و ارتباطات چهره به چهره بود و در این حالت محیط به لنگرگاهی روانی مبدل میگشت که در آن هویتمندی و هم محلهای نوعی ارزش محسوب میشد. محلات که به عنوان محورهای شکل دهی بافت در شهرهای ایرانی اسلامی مطرحاند و بر همین اساس پژوهش پیش رو با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی و کتابخانهای در صدد است به تحلیل فضای کالبدی محلات در بافت و چگونگی عناصر وابسته در آن پرداخته تا بتواند به درک درست مخاطب از ساختار شکل گیری و توسعه محلات منجر گردد.
ملخص الجهاز:
ir چکیده در شهرهای ایران، نواحی مسکونی به محلههای مختلف و مجزا تقسیم میشدند، در واقع محله یک تشکل اجتماعی است که فضاها و محوطههای عمومی آن (به شکل عام و باز به شکل خاص) مکانی جهت برقراری روابط اجتماعی و ارتباطات چهره به چهره بود و در این حالت محیط به لنگرگاهی روانی مبدل میگشت که در آن هویتمندی و هم محلهای نوعی ارزش محسوب میشد.
(رجوع شود به تصویر صفحه) شکل(3) میدانچهها و عناصر محلهای در بافت قدیم (لطیفی و صفری چابک،1392) 6- عناصر (دانهها) تشکیل دهنده محلات باورهای اسلامی نیز در شکلگیری عناصر محلات مسکونی تاثیر گذارند، اسلام تعهد به تشکیل امت که لازمهی آن استحکام واحدهای اصلی اجتماعی (یعنی خانواده، اهل محل و همسایگی) است را تقویت میکند و مفاهیم همبستگی و انسجام را با مفهوم امت یکسان میداند بنابراین به واسطهی پیوستگی و انسجام روابط اجتماعی شکل گیری دانههای عمومی اعم از باز و بسته عمومی تا خصوصی (سکونت محله) در کنار یکدیگر و همزمان شکل مییابند (مظفرو اسد پور،1391).
میباشد استخوان بندی شهر نائین به نحوی است که هرکدام از محلات دارای مرکز محلهی مرکزی به صورت میدان و میدانچه بوده و عناصر تشکیل دهندهی در آن جانمایی شده و در شهر زواره در قسمتی از بافت شهری مرکز محلهای به صورت گذر و راسته ی بازار و بازرچه وجود دارد که به چندین محله خدمات رسانی میکند (پورجعفر، 1391) (رجوع شود به تصویر صفحه) نتیجهگیری محلات به عنوان تبلور فضایی شرایط اقتصادی ـ اجتماعی جامعه، از انسجام و همگنی خاص برخوردار بوده است به عبارت دیگر یک تشکل اجتماعی است که دانههای تشکیل دهنده آن عبارتند از: بخش سکونت، فضاهای عمومی مانند مسجد و فضاهای باز آن شامل مرکز محله، بازارو بازارچه، گذروکوچه.