خلاصة:
مساله زیبایی در نهاد همه انسان‌ها به ودیعه نهاده شده است، بنابراین تشخیص زیبایی و رفتن به دنبال زیبایی ریشه در روح ما دارد، و در حقیقت انسان نیاز دارد که در ارتباط با زیبایی باشد. بنابراین بدون زیبایی روح در تاریکی و خشونت ماده و در سیطره کمیت‌ها باقی می‌ماند، کار زیبایی با انسان در حقیقت جلب نظر اوست در جهت گسیختن از کمیات و پرداختن به کیفیات تا حیات او طراوت و معنا پیدا کند. و در واقع رابطه‌ای که بین حقیقت و معنا با زیبایی وجود دارد از این جهت تبیین می‌گردد که زیبایی نمودی است از کمال و یا حقیقت. در مقاله حاضر سعی شده است از روش تحلیلی و توصیفی و مطالعات کتابخانه‌ای به تعریف حقیقت و زیبایی و ارتباط بین این دو از دیدگاه اندیشمندان اسلامی پرداخته شود و در نهایت نمود این مفاهیم و در واقع تجلی محتوا و حقیقت در کالبد معماری دوران اسلامی مورد بررسی قرار گیرد. با دقت در یک اثر زیبا علاوه بر این که حس زیبایی جویی انسان اشباع می‌شود به دریافت کمال نیز نائل می‌گردد. که این امر در معماری دوران اسلامی با وجود گذشت سالیان دراز از خلق آنها به دلیل پیوند عمیق هنرمند با معانی و حقایق ازلی مشهود است. بنابراین هر قدر رابطه بین سه مفهوم (حقیقت، زیبایی و هنر)، بیشتر و عمیق‌تر باشد درک بهتر و مفید‌تری از زیبایی و کمال به وجود می‌آید و انسان هنر مفید و انسانی را زیبا تلقی خواهد کرد و همچنین توانایی در خلق آثاری زیبا و کمال‌گرا و در بردارنده حقیقت مطلق را خواهد داشت.
The beauty issue has been incorporated into the foundation of all human beings, so the recognition of beauty and the pursuit of beauty is rooted in our soul, and in fact, man needs to be in relation to beauty. Therefore, without the beauty of the soul, it remains in the darkness and the violence of matter and in the domination of the quantities, the work of beauty with humanity is in fact attracting his attention. He is refreshed and meaningful in order to break down from quantity and to deal with qualities until his life. And in fact, the relationship between truth and meaning with beauty is explained in this way, because beauty is an expression of perfection or truth. In this article, we try to use the analytical and descriptive method and library studies to define the truth and beauty and the relation between two of the views of Islamic thinkers. Finally, the expression of these concepts and, in fact, the manifestation of content and truth in the body of Islamic architecture Check in. It is also possible to achieve perfection with care in a beautiful work, in addition to the fact that the sensation of human aesthetic is saturated. This is evident in the architecture of the Islamic era despite the long years of their creation due to the deep link between the artist and the eternal meanings and facts. Therefore, as far as the relationship between the three concepts (truth, beauty and art) goes further and deeper, a better and more useful understanding of beauty and perfection will arise, making the human a beautiful and humane art, as well as the ability to create works Beautiful and perfectionist, containing absolute truth.
ملخص الجهاز:
(اعوانی، 1375: 16) گرایش به معنا در معماری سنتی محصول نگرشی است که این معماری به عالم هستی دارد، در اثر هنری و یا معماری هر طرح و شکلی ارائه کننده و متجلی کننده معنی یا معانی در قالب یک کالبد است در صورتی که نگرش ما به گونه‌ای باشد که صورت را مستقل و جدا از باطن و ماهیت ندانیم بنابراین معماری و یا سایر هنرها علاوه بر ظاهر خویش دارای جنبه‌های دیگری نیز می‌باشند که بیان کننده اصل و حقیقت آنهاست که بنابر جهان‌بینی‌های متفاوت در جوامع مختلف متجلی کننده روح و اصالت و فرهنگ آن جامعه می‌باشد که بر آمده از دین و عرفان و فلسفه آن برهه زمانی بوده است.
از نور در بیان معانی فوق الذکر در معماری به صورت‌های زیر می توان بهره گرفت: انعکاس نور، تضاد نور و سایه، فیلتر کردن نور، نور و رنگ (رجوع شود به تصویر صفحه) تصویر1: مسجد شیخ لطف الله، نقش نور و رنگ در تعریف فضای داخلی هندسه: از لحاظ هندسی، تحلیل هندسی دقیقی از بناهای تاریخی اسلامی ایران مانند گنبد تاج الملک، گنبد نظام الملک، تزیینات سقف، شبستان صفوی مسجد جامع اصفهان، ایوان‌های مسجد جامع اصفهان، مسجد شیخ لطف الله و میدان نقش جهان نشانگر ادراک کامل از علم هندسه در طراحی آنها بوده است، تناسبات به کار رفته به گونه‌ای بوده است که کوچکترین اجزا با کل بنا در رابطه باشند و پیوستگی بین آنها ایجاد وحدت در کثرت را بنماید.
(
, 
, 
)
