خلاصة:
یکی از مبانی دستگاه فکری عطار در عرفان، موضوع درد میباشد. عطّار درد را رهبر آدمی، بیدار کنندۀ روح و زایش گر معرّفی میکند. در نقطۀ مقابل آن، بیدردی را باعث خود بینی، غفلت و بیخبری میداند. این مقاله نگاهی است به طرح موضوع درد در آثار عطّار، و سیری است در اشارات ﺗﺄمّل برانگیز این عارف بزرگ در خصوص درد و اهمیّت آن، انواع درد، عوامل درمان کنندۀ درد، فواید و اثرات درد، عوارض بیدردی، و این که انسانها باید درد و سوزی در درون داشته باشند تا به سر منزل مقصود رهنمون گردند. امید است که پیروی از اندیشههای بلند معنوی عطّار، درد مردم عصر حاضر را که بیدردی است درمان کند و روزنهای از نجات و رستگاری را به روی بشر بگشاید
One of the significant subjects visible in Attar’s works is the subject of pain. Attar introduces pain as the human leader, awakener of the spirit and generator. On the contrary, he considers painlessness as the cause of the egoism, ignorance and unawareness. This article is a glance at designing the subject of pain in the Attar’s works and a movement or circulation in the deliberative hints by this great gnostic regarding pain and its significance, kinds of pain , pain healing factors, benefits and effects of pain , outcomes of painlessness , and that the human beings must have pain and grief inside so that they could be guided toward the final destination. It is hoped that following Attar’s high spiritual thoughts could cure the pain of the contemporary people who are painless and could open the door of rescue and salvation for human being.
ملخص الجهاز:
عطار در غزليات خود مي گويد؛ درد هر کس به اندازة تاب و توان اوست : درد هـر کـس بـه قـدرطاقـت اوسـت کانچــه عيســي کشــيد خــرنکشــد (ديوان ، ص ٢٩٧: غ ٢٧٠) عطار مي گويد صاحب درد که در واقع طالب نيل به کمـال انسـاني اسـت در نـزد او تمـام همت خود را مصروف آن مي کند که با التزام درد روحاني ، تن را به جان و جـان را بـه جانـان تبديل مي کند: مــي دود تــا تــن کنــدبــاجــان بــدل دررساندتـن بـه جـان پـيش ازاجـل (مصيبت نامه ، ص ١٦١: ب ٩٤٨) اين مقاله تلاش دارد تا مفهوم درد را از ديدگاه عطار بيان دارد و نيز به اين سوالات پاسـخ دهد که اهميت درد در چيست ؟آيا اين درد، درد ظاهري و مادي است يا درد دروني و معنوي ؟ فايده و اثر درد در چيست ؟ انواع درد کدامنـد؟ عوامـل درمـان کننـدة درد کدامنـد؟ عـوارض بي دردي در چيست ؟ با توجه به اين که درد مردم عصر حاضر از بي دردي است ، عطار در قصـه هـاي اهـل درد، اخلاق و رفتار مستحسن و مقبول را تصوير مي کند و بدين گونه نشان مي دهد کـه ايـن گونـه اخلاق و اطوار نشانه کمال يا کمال جويي است .