خلاصة:
حق تأمین اجتماعی، یکی از مهمترین حقوق انسانی است که در اسناد حقوق بشری و قوانین اساسی دولتها مورد پذیرش قرار گرفته است و از حقوق اقتصادی بشر محسوب می‌شود، اما واقعیت این است که با گذر از مرحله «تبیین و شناسایی حق تأمین اجتماعی» و قرار گرفتن در مرحلة «اجرای حق»، دولتها در اجرای این حق با چالش‌هایی مواجه می‌باشند که موجبات عدم برخورداری و یا کم برخورداری افراد از مزایا و خدمات تأمین اجتماعی را فراهم نموده است، این چالش‌ها که تحت تأثیر عوامل متعدد سیاسی، اقتصادی، اجتماعی ایجاد شده‌اند. موجب ناکامی دولتها، به ویژه دولت‌های در حال توسعه و عقب افتاده در اجرای حق تأمین اجتماعی برای شهروندان خود شده است. در صورتیکه ماهیت این حق اقتضاء می‌نماید تا حق مذکور به نحو مطلوب برای تمام انسا‌‌ن‌ها محقق و اجرای آن نیز تضمین گردد، از اینرو لزوم بررسی و شناخت این چالش‌ها ایجاب می‌نماید تا هر یک از موانع ایجاد شده بر اساس تأکید اسناد بین‌المللی و مساعی داخلی و همکاری بین‌المللی دولتها و همچنین مساعدت سازمان‌ها و نهادهای بین‌المللی رفع گردند. تا از این طریق، حق تأمین اجتماعی که نقش مؤثری در برقراری عدالت اجتماعی، توسعه اقتصادی و صلح و امنیت بین‌المللی دارد، بدون برخورد با هرگونه مانعی برای شهروندان اجراء و محقق گردد.
The right to social security is one of the most important human rights which has been accepted in human rights documents and constitutions of States and is of fundamental human rights. But the fact is that with the transition from the “defining and identifying the right to social security” stage and placing in the “implementation of rights” stage, the governments are challenged in the implementation of this right which has led to the lack of enjoyment or little enjoyment of social security benefits and services. These challenges which have been created under the effect of many political, social and economic factors, have caused failure of the governments in implementing the social security rights for their citizens. The nature of this right requires that this right to be properly fulfilled for all human beings and its implementation is also ensured. Therefore, the need of studying and recognizing these challenges, necessitates that eliminating each of existing obstacle based on the weight of the international instruments requires domestic efforts as well as the international cooperation of governments and the assistance of relevant international organizations and institutions. Therefore, in this way, the right to social security, which plays an important role in social justice, economic development and international peace and security, is implemented and realized for citizens of the governments without any obstacle
ملخص الجهاز:
عمده این مشکلات که اجرای‌حق تأمین اجتماعی‌را‌با‌چالش مواجه کرده است که عبارت اند‌از‌کمبود‌منابع مالی‌لازم ، افزایش استخدام غیررسمی کارگران در‌خارج از‌قلمرو‌بیمه های اجتماعی،ایجاد‌و‌توسعه خصوصی‌سازی‌در‌بخش خدمات عمومی و‌همچنین رشد‌و‌افزایش روزافزون شرکت های فراملی‌و‌از‌همه مهم تر‌فقدان جهان شمولی‌عملی‌حقوق بشر،بویژه در‌گرایش نسبی دولت ها‌به تأمین حقوق مدنی‌و‌سیاسی تحت تأثیر‌تحولات سیاسی‌در‌عرصه جهانی،اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی‌است که حق تأمین اجتماعی‌نیز‌از‌جمله این حقوق است ؛بنابراین ،شناخت هریک از این عوامل که تحت عنوان چالش های‌فراروی‌اجرای‌حق تأمین اجتماعی‌مطرح می‌شود،نیازمند دقت نظر‌در‌علت و‌چگونگی‌پیدایش آن ها‌است که به جهت اهمیت موضوع ،در‌اینجا‌هریک از‌آن ها‌را‌بررسی‌از‌بررسی می‌کنیم .
با‌توجه به مراتب نقض حقوق بشر‌از‌سوی‌شرکت های‌فراملی‌که بخش مهمی‌از‌آن مربوط به نقض حقوق تأمین اجتماعی‌افراد‌به ویژه کارگران می‌شود،این سؤال مطرح می‌شود‌که آیا‌این شرکت ها‌مسئولیتی‌در‌قبال رعایت و‌اجرای‌حقوق بشر‌برعهده دارند؟یا‌به عبارت دیگر،آیا تعهدات حقوق بشری‌صرفا‌متوجه دولت هاست یا‌اینکه عوامل غیر‌دولتی‌از‌قبیل شرکت های فراملی‌نیز‌ملزم به ایفای‌تعهدات مذکور‌از‌جمله رعایت حق تأمین اجتماعی‌هستند؟واقعیت موجود‌در‌نظام حقوق بین الملل مبین این است که هنوز‌مقررات جامع ،یکدست و‌نظام مندی‌در خصوص تعهدات حقوق بشری شرکت های‌فراملی‌وجود‌ندارد‌و‌وضعیت حقوقی بین المللی آن ها‌در‌هاله ای‌از‌ابهام باقی‌مانده است (هوهن فلدرن ،١٣٩١:٦٨).
مبحث دوم مربوط است به «ضرورت تضمین حق تأمین اجتماعی » که لازمه تحقق عملی‌حق مذکور‌است ،که به جرأت میتوان اذعان داشت که چالش های مذکور‌مانع از‌ضمانت اجرای‌مطلوب این حق شده است ؛بنابراین ،تأمین هدف از‌ایجاد‌حق تأمین اجتماعی‌و‌تضمین آن ایجاب می‌کند‌تا‌دولت ها‌همان گونه که در‌اعلامیه جهانی‌حقوق بشر‌و‌میثاق بین الملل حقوق اقتصادی،اجتماعی‌و‌فرهنگی‌و‌سایر‌اسناد‌بین المللی‌به آن تصریح شده است ،با‌تلاش های‌ملی‌و‌همکاریهای بین المللی‌در‌جهت رفع این چالش ها‌اقدام کنند.
(
, 
, 
)
