نامه های تاریخی: سه نامه از میرزا ابوالحسن خان ایلچی الأدب والفن

"ترجمهء احوال او کم‌وبیش در برخی از کتابها و بعض از مجلات ذکر شده و مبسوطتر از همه مقاله‌ایست که آقای اصغر فتحی در مجلهء مهر نوشته‌اند1و سفرنامه‌یی نیز از او بنام‌ حیرتنامه باقیست که قسمتهائی از آن در دو شماره از مجله سخن نقل گردیده است‌2و بعلاوه‌ نامه‌هائی هم از او در آرشیوهای وزارت خارجهء ممالکی که او بسفارت بآن کشورها سفر کرده‌ موجود است که می‌تواند مشخص میزان معلومات و نحوهء تفکر و اطلاعات او باشد،از آن جمله‌ چند نامه است که نگارنده ضمن مطالعه برای تهیهء رساله دکترای خود،در بایگانی وزارت امور خارجه فرانسه بدانها برخورد نموده و درج آنها برای نشان‌دادن طرز رفتار و نحوهء تفکر سفرا و رجال دورهء قاجار که هریک از ایشان بنوبهء خو سالها بست و گشود امور و زمام کارهای مملکت‌ و دولت ایران را بدست داشته‌اند بسیار جالب میباشد."