خلاصة:
سرمایهی اجتماعی به‌عنوان یک جنبه از ساختار اجتماعی با ویژگی‌هایی مانند روابط بین فردی و اعتماد و کمک‌های متقابل، منافع مشترک زیادی در زمینه‌هایی مانند کاهش جرم، افزایش احساس امنیت، تاب‌آوری اجتماعی، مدیریت ریسک خطر، سلامت فردی و همچنین سلامت اجتماعی و محیطی دارد. موضوع سلامت محیط شهر در رویکرد شهر سالم دنبال می‌گردد. تحقق رویکرد شهر سالم بدون نقش فعال شهروندان (سرمایهی اجتماعی) امکان‌پذیر نیست. هدف این پژوهش، بررسی تاثیر سرمایهی اجتماعی بر تحقق شهر سالم در بندر ماهشهر است. تحقیق ازنظر هدف کاربردی و ازنظر روش، توصیفی–تحلیلی است. به‌منظور گردآوری دادههای موردنیاز پژوهش از دو شیوهی تحلیل اسنادی و نیز پیمایش بهره گرفته‌شده است. جامعهی آماری پژوهش ساکنان منطقهی بندر ماهشهر شامل 153778 نفر است که با فرمول کوکران، حجم نمونه 384 به‌دست‌آمده است. بر اساس نتایج مطالعات اسنادی، شاخص‌های پژوهش در بخش سرمایهی اجتماعی شامل مشارکت، اعتماد، همبستگی و انسجام اجتماعی، احساس اثرگذاری و کارایی و حمایت اجتماعی و در بخش شهر سالم از 13 شاخص (حفظ فضای سبز، تفکیک زباله، جلوگیری از تخلیه‌های نخاله ساختمانی در معابر، مشارکت در برنامه‌های بهداشت (طرح جانوران موذی)، گزارش آلودگی‌های محیطی به سازمان‌های مربوط، جلوگیری از تاسیس مکان‌های غیربهداشتی، جمع‌آوری زباله در ساعت مناسب، خالی کردن زباله‌ها در داخل‌ها نهرها (معکوس)، پرتاب زباله از خودروها به خیابان (معکوس)، کاشت درختان، شرکت در کارگاه‌های سلامت و بهداشت محله، شرکت در زیباسازی و پاک‌سازی محیط، گزارش حضور معتادان در محله به مسئولان مربوط) بهره گرفته شد. دادههای گردآوری‌شده با استفاده از آزمون‌های تی تک نمونه‌ای رگرسیون چند متغیره تحلیل گردیده است. نتایج حاکی از این است که شاخص‌های سرمایهی اجتماعی و شهر سالم در بندر ماهشهر وضعیت مناسبی ندارند. همچنین نتایج رگرسیون نشان داد متغیر اعتماد با بتای 0.608 و بعدازآن همبستگی و انسجام اجتماعی (0.473)، مشارکت (0.472)، احساس اثرگذاری و کارایی (0.390) و حمایت با بتای 0.189 بر متغیر شهر سالم در بندر ماهشهر تاثیر معناداری دارند.
ملخص الجهاز:
سال نهم ـ شماره ي بيست و نهم ـ زمستان ١٣٩٧ بررسي تأثير سرمايه ي اجتماعي بر تحقق شهر سالم (مطالعه ي موردي: بندر ماهشهر) 3 کرامت الله زياري ١، محمود آروين ٢، شهرام بذرافکن چکيده سرمايه ي اجتماعي به عنوان يک جنبه از ساختار اجتماعي با ويژگيهايي مانند روابط بين فردي و اعتماد و کمک هاي متقابل ، منافع مشترک زيادي در زمينه هايي مانند کاهش جرم ، افزايش احساس امنيت ، تاب آوري اجتماعي، مديريت ريسک خطر، سلامت فردي و همچنين سلامت اجتماعي و محيطي دارد.
بر اساس نتايج مطالعات اسنادي، شاخص هاي پژوهش در بخش سرمايه ي اجتماعي شامل مشارکت ، اعتماد، همبستگي و انسجام اجتماعي، احساس اثرگذاري و کارايي و حمايت اجتماعي و در بخش شهر سالم از ١٣ شاخص (حفظ فضاي سبز، تفکيک زباله ، جلوگيري از تخليه هاي نخاله ساختماني در معابر، مشارکت در برنامه هاي بهداشت ١ـ استاد جغرافيا و برنامه ريزي شهري دانشگاه تهران ، نويسنده مسؤول zayyari@ut.
در ايجاد شهر سالم علاوه بر نقش مديريت شهر در تدوين و اجراي برنامه هاي مناسب براي تحقق شهر سالم ، نميتوان از مشارکت و نقش فعال شهروندان چشم پوشي کرد بنابراين هدف اصلي اين پژوهش ، بررسي تأثير سرمايه ي اجتماعي بر تحقق شهر سالم در بندر ماهشهر است .
براي بررسي تأثير شاخص هاي سرمايه ي اجتماعي بر شهر سالم در اين پژوهش از رگرسيون چندمتغيره استفاده شده است .
(
, 
, 
)
