خلاصة:
هدف:هدف محقق در این مقاله، بررسی مفهوم لبه تاریک رفتار سازمانی از نگاه اسلامی با مطالعه مدلها و الگوهای جهانی آن و تاکید بر نامههای امیرالمومنین علی(ع) بوده است. روش: تحلیل محتوای کیفی. بر اساس پژوهشهای انجام شده، رفتارهای انحرافی به دو دسته مثبت و منفی دستهبندی میشوند. پدیده لبه تاریک رفتارسازمانی در دسته رفتارهای انحرافی منفی قرار دارد که به دلیل ایجاد هزینههای مالی و غیر مالی هنگفت سالیانه برای سازمانها، مورد توجه و بررسی قرار گرفته است. یافتهها: در متون دینی به ویژه متون اسلامی و نامههای نهجالبلاغه که اغلب خطاب به فرماندهان و مدیران است، این رفتارها به طور مکرر توسط امیرالمومنین گوشزد شده است که در مطالعه انجامشده، 49 کد شناسایی و در دو سطح فردی و سازمانی طبقهبندی شد. نتیجهگیری: حضرت برای پیشگیری از این رفتارها، راهکارهایی همچون: شفافیت، عدالت سازمانی، عدم ایجاد اصطکاک اجتماعی، جلوگیری از رقابتهای ناسالم، شایستهسالاری و ایجاد فرهنگ سازمانی را بیان میکنند که برای این رهنمودها به مصداقهایی برگرفته از نامههای امیرالمومنین اشاره شده است.
ملخص الجهاز:
پديدة لبۀ تاريک رفتارسازماني در دستۀ رفتارهاي انحرافي منفي قرار دارد که به دليل ايجاد هزينه هاي مالي و غير مالي هنگفت ساليانه براي سازمانها، مورد توجه و بررسي قرار گرفته است .
يافته ها: در متون ديني به ويژة متون اسلامي و نامه هاي نهج البلاغه که اغلب خطاب به فرماندهان و مديران است ، اين رفتارها به طور مکرر توسط اميرالمؤمنين گوشزد شده است که در مطالعۀ انجامشده، ٤٩ کد شناسايي و در دو سطح فردي و سازماني طبقه بندي شد.
در اين مقاله با ارائۀ طبقه بندي صاحب نظران در حوزة رفتارهاي انحرافي منفي، ديدگاه امام علي(ع) در نامه هاي نهج البلاغه به عنوان منبع غني اسلامي بررسي ميشود.
Spector, Fox, Penney, Bruursema, Goh & Kessler {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} همانطور که در جدول مشاهده ميشود، رفتارهاي انحرافي از ابعاد و ديدگاههاي متفاوت شناسايي شدهاند.
ج) روش پژوهش پس از بررسي و مرور نظريه هاي پديدة لبۀ تاريک رفتار سازماني از منظر پژوهشگران و نظريه پردازان جهاني، براي تکميل و توصيف اين مبحث ، ديدگاه امام علي(ع) به عنوان يکي از رهبران مکتب اسلامي تشريح ميشود.
د) بحث و بررسي بر اساس روش پژوهش تحليل محتواي کيفي و براي پاسخگويي به اين سؤال که : «از منظر امام علي(ع) و بر اساس نامه هاي ايشان به رهبران و مديران زمان خود، کدام يک از رفتارها نکوهش شدهاند؟»، متن نهج البلاغه بررسي شد.