ملخص الجهاز:
"شیرین بیانی(اسلامی) استادیار دانشگاه طهران کورش در روایات شرق (متون فارسی عربی و تورات) -1- ایران در طی زندگی دراز خود،نشیب و فرازهای بسیار داشته است،و از جمله صدماتی که دیده،ازدست دادن مدارک معتبر و مهمی از آثار معنوی و فرهنگی خود بوده است، که درطی تهاجمات متعدد به یغما رفته،یا معدوم شده،و آنچه که در دست مانده،بسیار ناچیز و نارسا است.
معذلک با مراجعه بمنابع غربی مانند متون یونانی که مهمترین منابع ما دربارهء تاریخ کورش و تاریخ قدیم ایران بطور کلی میباشد،سنگ نوشتهها،نقوش برجسته،و آثاری که از شاهان هخامنشی باقی است،و نقش خود کورش در پازارگاد،و الواح استوانهای وی که در زابل کشف شده،در منابع قدیم شرقی به بعضی نکات جالب تاریخی مانند فتح بابل،آزادی قوم یهود و فرستادن آنان بسرزمین مقدس و مساکن خود،و به بعضی اقدامات کم و بیش مهم دیگر شاه هخامنشی پیمیبریم.
(7) از آنچه تا بحال ذکر گردید مستفاد میشود که متون تاریخی ما پدر کورش را کیکاووس یا اخشویرش و اخشنو،و مادرش را زنی یهودی و خود وی را با سلسلهء نسبی که آورده شد،از کیانیان میدانند،که از طرف شاهی کیانی(بهمن)بسلطنت غرب ایران منصوب شده است،زیرا گذشته از اینکه تمام اسامی اجداد وی اسامی شاهان کیانی است،ابن خلدون بصراحت میگوید:«..
این اشتباه از یکسان بودن نام ویشتاسب یا گشتاسب پادشاه حامی زردشت که وجود تاریخی وی از روی گادها تائید میشود،با ویشتاسب پدر داریوش اول،ناشی گردیده است، و باعث شده که بعضی از دانشمندان آن دو را یکی بدانند، کریستنسن عقیده دارد،و با دلایل محکم ثابت میکند که کیانیان از احکام محلی شرق و شمال شرقی ایران یعنی زرنگ،سیستان،خراسان،خوارزم و بلخ بودهاند،و زردشت در سفر به شرق نزد آنان رفته است."