خلاصة:
انسان موجودی اجتماعی است که در سایه ارتباط با دیگران میتواند به استعدادهای خویش واقف شده و نیازهایش را برطرف کند. این تعامل از خانواده شروع و سپس به خویشاوندی و بعد از آن به دیگر افراد جامعه سرایت میکند. از آنجایی که پیشگیری از رفتارهای مجرمانه در فهرست وظایف انبیاء و پیشوایان دینی قرار میگیرد، همواره پیشگیری از وقوع جرائم و انحرافات در نظام اجتماعی اسلام مقدم بر اصلاح مجرم بوده است؛ در قرآنکریم و روایات معصومین بهترین شیوهها برای پیشگیری از جرائم و مفاسد اجتماعی معرفی شده است.مقاله حاضر با روش توصیفی - تحلیلی با تأکید بر شیوه اجتهاد بهدنبال بررسی این سؤال است که با محوریت آیات و روایات، خانواده چگونه بر اساس الگوی رفع نیاز از ارتکاب جرائم و انحرافات جلوگیری میکند؟ نتایج پژوهش نشان میدهد که در آموزههای دین اسلام، مجموعهای از لایههای کنترلی در پیشگیری از جرائم و انحرافات وجود دارد که قبل از لایه حکومت و مقدم بر آن است. این لایهها عبارتند از: لایه فرد، خانواده، خویشاوندی، همسایگی، اخوت و برادری ایمانی که از طریق دو رویکرد مهم حمایتی (رفع نیاز از طریق مشروع) و حفاظتی (جلوگیری از ارضای نیازها به صورت نامشروع) نقش مهمی در پیشگیری از جرائم و انحرافات ایفا میکنند.
The human being is a social being that, in the light of connection with others, can understand its talents and meet its needs. This interaction begins with the family, then goes to kinship and then to other community members. Since the prevention of criminal behavior is on the list of duties of prophets and religious leaders, prevention of crime and deviations in the social system of Islam has always taken precedence over reforming the perpetrator. In the Quran and the narrations of the infallibles, the best practices for the prevention of social crimes and corruption have been introduced.
By the descriptive-analytic method with emphasis on ijtihad method, the present paper investigates this question which, with the focus on verses and narrations, how does the family prevent crimes and deviations based on the need satisfaction model? The results of the research show that in the teachings of Islam, there is a set of control layers in the prevention of crime and deviations that is prior to the layer of the state and precedes it. These layers include layers of the person, family, kinship, neighborhood, and faith fraternity and brotherhood that play an important role in the prevention of crimes through two important approaches of support (meeting the needs lawfully) and protection (preventing the satisfaction of needs illegally).
ملخص الجهاز:
با توجه به آیات و روایات بیانشده و عبارات فقها درباره پرداخت نفقه زوجه و فرزندان و همچنین نفقه پدر و مادر- در صورت نیاز که جزء حقوق واجب آنها محسوب میشود- اگر این وظیفه به درستیانجام نشود و هر یک از اعضا، توان برآوردهکردن نیازهایشان را نداشته باشند، ممکن است برایحل مشکلات خود دست به اقداماتیزده و زمینه ارتکاب جرائم و انحرافات از سویآنها فراهم شود؛ زیرا فقر و مشکلات اقتصادی، زمینه بروز جرائم بسیاریمانند: سرقت، محاربه، خودفروشیو ...
محبت و مهربانیبه کودکان، علاوه بر تحکیم نهاد خانواده، باعث میشود که کودک، خانواده را کانون امنیبرایخود بداند و بهدنبال جستجویمحبت در خارج از خانواده نباشد؛ زیرا زمینۀ ایجاد دوستیهایخطرناک که باعث انحراف کودک و گاهیوقوع جرم از طرف ویمیشود، فراهم میآید؛ خانواده با این رویکرد حفاظتی، نقش مهمیدر پیشگیریاز جرائم و انحرافات ایفا میکند؛ زیرا در بسیاریاز موارد کودکان و نوجوانان بزهکار، عادات ناپسند خود را از پدر و مادر و یا دوستان و افراد منحرفیکه با آنان در ارتباط هستند، فرا میگیرند و از باب عنوان تقلید دست به کارهایخلاف میزنند.