خلاصة:
در بهمن ماه 1397 ایران چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی را گرامی داشت. در این موقعیت سیاست خارجی ایران در وضعیتی رو به اوج و در عین حال پر چالش قرار دارد. اکنون سیاست خارجی ایران با مشخصه و هویت خاصی برای جهانیان شناخته می شود. این نکته قابل توجه است که جامعه بین المللی تدریجا با بسیاری از خواستههای دشوار ایران کنار آمده است. سیاست خارجی ایران در موضوع هسته ای ائتلاف دیرینه ای که بر اساس سیاستهای خصمانه آمریکا شکل گرفته بود را بر هم زد. اگر چه با روی کار آمدن دونالد ترامپ اکنون توافق هسته ای دچار یک چالش است، اما در این شرایط جدید آمریکا نتوانسته است ائتلاف گذشته را علیه ایران احیا کند. سیاست منطقه ای ایران نیز با توفیقات زیادی همراه بوده است، اما در عین حال با چالشهای زیادی نیز روبرو است. ایران پروندههای باز و حل نشده زیادی در سیاست خارجی خود و بویژه در خاورمیانه دارد. در این نوشته به بررسی نقادانه وضعیت کنونی سیاست خارجی ایران می پردازیم و به فرصتها و چالش هایی اشاره خواهیم کرد که این سیاست خارجی در آستانه پنجمین دهه عمر انقلاب اسلامی با آنها روبروخواهد بود.
ملخص الجهاز:
انقلاب اسلامي، سياست خارجي ايران ، عراق ، آمريکا، برجام ، ترامپ ، خاورميانه ، جامعه بين المللي مقدمه ده سال پيش به مناسبت سي سالگي پيروزي انقلاب اسلامي ايران در مقاله اي با 1 عنوان "تحول نقش ايران و چالش هاي پيش رو" که در مجله سياست خارجي درج گرديد و همچنين به زبان انگليسي در نشريه ديگري ٢ منتشر شد، به وضعيت سياست خارجي ايران در سه دهه پر آشوب ، يعني از ابتداي شکل گيري جمهوري اسلامي ايران تا سال ١٣٨٧ اشاره کردم و تاکيد نمودم که سياست خارجي ايران در گذر زمان بر اساس يک هويت انباشتي ترکيبي از انديشه سياسي شيعه و ملي گرايي ايراني در دنيا شناخته شده است .
هر چند که اين تغيير رويکرد به حساب دولت آقاي روحاني قرار گرفت اما اين نکته مهم است که در آمريکا نيز تمايل به مذاکره و يافتن راه حلي براي موضوع هسته اي ايران و با احترام به خواسته هاي مشروع هسته اي ايران ، افزايش يافت .
html سياست خارجي ايران در حل و فصل موضوع هسته اي و مداراي او در مقابل خروج آمريکا، نشان از اعتماد به نفس و بلوغ آن است که توانسته همراهان قابل توجهي براي ايران در صحنه بين المللي فراهم کند و آمريکا را در انزوا قرار دهد.
اگر سياست خارجي ايران در مرحله قبل از ارجاع پرونده به شوراي امنيت مي توانست به چنين موقعيتي دست پيدا کند که آمريکا را در انزوا قرار دهد، بدون ترديد ايران اين همه دشواري براي موضوع هسته اي خود را تحمل نمي کرد.