خلاصة:
هدف این پژوهش، تعیین اثربخشی «آموزش حیا» بر «کاهش اعتیاد به اینترنت» و «رفتارهای پرخطر» در دختران نوجوان دبیرستان بود. به این منظور، از طرح شبه آزمایشی با گروه کنترل و آزمایش استفاده شد. تعداد بیست دانش‌آموز دارای رفتار پرخطر از یک دبیرستان دخترانه منطقه پنج شهر تهران با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. پروتکل «آموزش و مداخله‌ای حیا» در هشت جلسه اجرا و اعمال شد. آزمودنی‌ها در دو نوبت پیش و پس از مداخله، به «پرسشنامه اعتیاد به اینترنت یانگ» (IAT)، «مقیاس خطرپذیری نوجوانان ایرانی» (IARS) و «اطلاعات جمعیت‌شناختی» پاسخ دادند. داده‌ها به روش تحلیل کوواریانس تحلیل شدند. نتایج نشان داد که: «آموزش حیا» در «کاهش اعتیاد به اینترنت» تأثیر معناداری داشت؛ در «کاهش رفتارهای پرخطر» تأثیر معناداری نداشت؛ به کاربران کمک می‌کند که «خودکنترلیِ» بیشتری در مواجهه «سکس مجازی» و «هرزه‌نگاری» داشته باشند؛ البته با توجه به عللی گوناگون و متنوعِ رفتارهای پرخطر نمی‌توان انتظار تغییر فوری و کوتاه‌مدت داشت، بلکه باید «آموزش حیا» را به‌عنوان «رویکردی پیشگیرانه» ملاحظه کرد
ملخص الجهاز:
توجه به پیامدهای خطرناکی که اعتیاد به اینترنت برای افراد (به‌ویژه نوجوانان) دارد، مانند صرف زمان بیشتر Melchior, Chastang, Goldberg & Fombonne Han, Grogan, Bares, Castillo & Delva 3.
Kloep, Guney, Cok & Simsek Baher, Hoffmann & Xiaoyan 5.
پس با توجه به مطالب مذکور، این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی آموزش حیا بر کاهش اعتیاد به اینترنت و رفتارهای پرخطر دختران نوجوان انجام گرفته است.
پژوهش حاضر برای پاسخ به این پرسش است که «آیا آموزش حیا موجب کاهش اعتیاد به اینترنت و رفتارهای پرخطر در دختران نوجوان می‌شود؟».
چارچوب برنامه مداخله‌ای به شرح زیر است: Iranian Adolescents Risk-taking Scale {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} نتایج نمونه مورد مطالعه شامل بیست نفر از دانش‌آموزان دختر یک دبیرستان دولتی منطقه پنج شهر تهران بودند که همگی در پایه دوم رشته ریاضی دبیرستان مشغول به تحصیل بودند.
جستجوی پژوهش‌ها نشان می‌دهد که این مطالعه نخستین پژوهش در نوع خود است که به بررسی اثربخشی آموزش حیا بر کاهش اعتیاد به اینترنت می‌پردازد.
همچنین، نتایج مطالعات فراوانی، عوامل مخلتف روانی و اجتماعی حاکم بر نوجوان از جمله پایین بودن نظارت والدین، آثار همنشینی با همسالان، الگوگیری، نبود انسجام خانوادگی، عزت نفس پایین در برابر فشار همسالان و درک نشدن این رفتارها به‌عنوان رفتارهای بزرگ Engels & et all Nargiso, Becker, Wolff, Uh, Simon, Spirito & Prinstein مطلوب از سوی نوجوان را در آن مؤثر می‌دانند (کریست جانسون و همکاران، 2010؛ اس کارا و همکاران، 2008؛ فرگوسن و همکاران، 1999).
(
, 
, 
)
