بینامتنی دیوان ابن سهل اندلسی با قرآن کریم مقالة

پدیدۀ بینامتنی به عنوان نظریه‌ای جدید که ارائه دهندۀ نگرشهای تازه در علم نقد است امروزه بسیار حائز اهمیت بوده و به ارتباط و تعامل بین متون می‌پردازد. بر اساس این نظریه هر متنی بر پایه متنهای پیشین بنا می‌شود و هیچ متنی، عاری از تأثیرات متنهای پیشین نیست. ابراهیم‌ بن سهل اندلسی از جمله شاعرانی است که در اشعارش از متون مختلف همچون ضرب المثلها، احادیث و شعرشاعران دیگر تأثیر پذیرفته است، اما عمدۀ تأثیر ایشان از قرآن است که گاه بسیار زیرکانه و پنهان و گاه آشکارا آیات قرآنی را در سطح وسیعی در شعرش وارد کرده است. در این مقاله پس از اشاره به بهره‌گیری شاعر از ضرب المثلها، اشعار شعراء و احادیث به بینامتنی دیوان با قرآن مجید که قسمت عمده و اصلی مقاله است پرداخته شده است . در قسمت بینامتنی دیوان با قرآن، موضوع از دو جنبه مورد بررسی قرار داده شده است. بخش نخست بینامتنی دیوان با مفاهیم قرآنی وبخش دوم بینامتنی دیوان با شخصیتهای قرآنی است . از آنجا که شواهد به طور مستقیم از قرآن و دیوان ابن سهل گرفته شده لذا قرآن و دیوان ابن سهل منابع اصلی تحقیق هستند. نتیجه به دست آمده نشانگر آن است که این بینامتنی با کمترین تغییر در الفاظ و معانی و غالبا آشکارا و با نفی متوازی صورت گرفته است از این رو مایۀ اصلی و محتوای اشعار این شاعر را مفاهیم والای قرآنی تشکیل داده است.