خلاصة:
در سالهای اخیر، آزادسازی تجاری به یکی از اهداف اصلی دولتها و سیاستگذاران تبدیل شده است. در این راستا، حذف تعرفه واردات کالاها، مهمترین اقدامی است که میتواند آثار قابل توجهی بر تولید، اشتغال و رفاه داشته باشد. بی تردید حذف تعرفه منجر به کاهش توان تولیدکننده داخل نسبت به خارج از کشور میشود و این امر بر اشتغالزایی در کل اقتصاد موثر خواهد بود. بر این اساس، تحقیق حاضر به بررسی آثار حذف تعرفه زیربخشهای کشاورزی بر اشتغالزایی مستقیم و غیرمستقیم با استفاده از جدول داده- ستانده سال 1390 میپردازد. برای نیل به هدف تحقیق، پس از آنکه تعرفه واردات زیربخشهای کشاورزی محاسبه گردید، آثار حذف تعرفه واردات بخش کشاورزی و نیز زیربخشهای آن شامل زراعت و باغداری، پرورش حیوانات، جنگلداری و ماهیگیری بر اشتغالزایی بررسی شد. بدین ترتیب، براثر حذف تعرفه واردات بخش کشاورزی، 7/3 درصد کاهش در اشتغالزایی مستقیم و غیرمستقیم و همچنین 2/6 درصد کاهش در اشتغالزایی غیرمستقیم مشاهده میگردد. در نتیجه، براثر آزادسازی تجاری بخش کشاورزی، اشتغالزایی غیرمستقیم بیش از اشتغالزایی مستقیم و غیرمستقیم کاهش مییابد. بر اساس شاخص اشتغالزایی غیرمستقیم در سناریوهای حذف تعرفه واردات زیربخشهای زراعت و باغداری، پرورش حیوانات، جنگلداری و ماهیگیری به ترتیب 4/5، 26/0، 52/0 و 03/0 درصد کاهش مشاهده میشود. با توجه به این نتایج میتوان گفت که حذف موانع تعرفهای زیربخشهای کشاورزی، علاوه بر کاهش اشتغالزایی مستقیم، موجب کاهش اشتغالزایی غیرمستقیم نیز میگردد و بیشتر بر بخشهایی اثر میگذارد که پیوندهای قوی با این زیربخشها دارند. لذا پیشنهاد میشود دولتها پیش از هرگونه اقدام جهت حذف تعرفه واردات بخشها، به آثار غیرمستقیم بخش مورد نظر بر اشتغالزایی سایر بخشها نیز توجه نمایند.
ملخص الجهاز:
بر اساس شاخص اشتغالزایی غیرمستقیم در سناریوهای حذف تعرفه واردات زیربخش های زراعت و باغداری، پرورش حیوانات، جنگل داری و ماهی گیری به ترتیب ٥/٤، ٠/٢٦، ٠/٥٢ و ٠/٠٣ درصد کاهش مشاهده می شود.
بدین ترتیب با توجه به جایگاه ایران در بین کشورهای جهان از حیث وضع موانع تعرفه ای و ۷۸ همچنین تبعاتی که در اثر حذف تعرفه بر واردات بخش های اقتصادی می تواند به وقوع بپیوندد، در این تحقیق بخش کشاورزی به صورت چهار زیربخش زراعت و باغداری؛ پرورش حیوانات؛ جنگل داری و ماهی گیری در نظر گرفته شد و با توجه به هدف تحقیق اثرات حذف تعرفه بر واردات هر یک از زیربخش های آن به صورت جداگانه و تحت یک سناریو مورد بررسی قرار گرفت .
اشتغالزایی زیربخش های کشاورزی (نفر-شغل ) (رجوع شود به تصویر صفحه) مأخذ: یافته های تحقیق بر اساس شاخص که نشان دهنده متوسط اشتغالزایی مستقیم و غیرمستقیم بخش مورد نظر به متوسط اشتغالزایی مستقیم و غیرمستقیم نظام اقتصادی است ، به ترتیب زیربخش های زراعت و باغداری، پرورش حیوانات، جنگل داری و ماهی گیری با ١/٦٧، ١/٢٣، ٠/٨٤ و ٠/٦٨نفر شغل قرار می گیرند.
اشتغالزایی در سناریوی حذف تعرفه واردات بخش کشاورزی (نفر-شغل ) (رجوع شود به تصویر صفحه) مأخذ: یافته های تحقیق بر اساس همین شاخص ، زیربخش زراعت و باغداری نسبت به متوسط اشتغالزایی نظام اقتصادی ١/٨٦٢ درصد کاهش را در اشتغالزایی مستقیم و غیرمستقیم نشان می دهد.
Investigating the effects of tariff reductions through Iran's accession to WTO and economic sector in the form of a computable general equilibrium model.