خلاصة:
آزادی بیان یک حق بنیادین بشری است که با رشد و پیشرفت جامعه و تعالی انسان در ارتباط است. اما حقی است که در زمره حقوق انتخابی قرار دارد و علاوه بر این یک حق اجتماعی است. لذا بر مبنای همین خصایص، اجرای آن با حدود و ثغوری مواجه است که رعایت حقوق دیگران، منع توهین به حیثیت و آبروی افراد و یا نظم عمومی و... از جمله آنهاست. باید اضافه شود که این حق مدنی و سیاسی با مفاهیم و آرمانهای دیگری همچون صلح و امنیت، بردباری و ممنوعیت تبعیض نژادی هم ارتباط پیدا میکند. بررسی حق بر آزادی بیان به بهانه اقدام روزنامه دانمارکی در چاپ کاریکاتورهای توهینآمیز به پیامبر اسلام (ص) در تاریخ 30 سپتامبر 2005، همچنین نمایش فیلم ویدئویی کاریکارتورها در تلویزیون دانمارک در اکتبر 2006 از زوایای مختلف حقوق بشر میتواند بخشی از شرایط و حد و مرزهای اعمال این حق را بیان کند. ضمن اینکه نقطه نظرات دیوان اروپایی حقوق بشر نیز در بررسی پروندههای ارجاع شده ذیل ماده 10 کنوانسیون اروپایی حقوق بشر مورد استناد قرار گرفته است.
ملخص الجهاز:
اما آیا این حق و اجرای آن میتواند مستمـسک تـوهین بـه عقایـد، آراء و مقدسـات دیگـر افراد باشد؟ آنچه در این مقاله مورد بررسی قرار میگیرد بحـث در مـورد اعمـال و اجـرای آزادی بیان به عنوان یکی از مصادیق حقوق و آزادیهای اساسی افراد است و تلاش شده تا بـه ایـن سؤال پاسخ داده شود که محدوده اعمال این حق تا کجاست و حدود و ثغور آن بـه عنـوان یک حق بشری بویژه هنگامیکه در تعارض با حقـوق و آزادیهـای دیگـران ، عقایـد و منـافع آنها قرار میگیرد چگونه تعیین میشود؟ آیا صحبت از یـک حـق بـشری کـه اسـاس یـک زندگی مطلوب و باعث رشد اجتماعی است به این معناست که هیچ استثناء و محدودیتی بر آن حق وارد نمی شود؟ و یا یک مسؤولیت خاص برای اعمال هرگونه محدودیتی بر آن بـه وجود میآید؟ از سوی دیگر آیا با توجه به هدف غایی اجرا و حمایت استانداردهای حقوق بـشر کـه ترویج روحیه احترام بـه حقـوق و آزادیهـای افـراد و برقـراری صـلح و امنیـت اسـت ، سـوء استفاده از این حق نمی تواند در استحکام پایه های این اهداف که در بدو امر در منشور ملـل متحد پایه ریزی شده ، تزلزل ایجاد نماید؟ برای پاسخگویی به سـؤالاتی از ایـن قبیـل تـلاش شده تا در چارچوب مفاهیم و آرمانهایی مانند آزادی، صلح و دموکراسی همچنین مبـاحثی مانند مسؤولیت و تعهد به عنوان روی دیگر سکه حقوق بشر بحث شود.