خلاصة:
«ازخودبیگانگی» بهعنوان یکی از مهمترین مسائل انسانشناختی، که در رشتههای گوناگون و از دیدگاههای مختلف، محل توجه و بررسی قرار گرفته، در زندگی امروزی از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردار است. ازاینرو، هدف پژوهش حاضر، بررسی مفهوم «ازخودبیگانگی» از نظر دو اندیشمند غربی و اسلامی، اریک فروم و جلال آلاحمد، با توجه به جایگاه خاص آنها در مقام اندیشه است. برای گردآوری دادهها، از روش کتابخانهای و اسنادی استفاده شده است. براساس نتایج تحقیق، مفهوم «ازخودبیگانگی» در نظر اندیشمندان مذکور، متشکل از چهار بعد ماهیت، نمودها، ریشهها، و راههای برونرفت از آن است. علاوه بر این، روشن شد که تشریح ابعاد گوناگون «ازخودبیگانگی» از سوی این دو اندیشمند، علاوه بر تفاوتهای مبنایی و ظاهری، از شباهتهایی نیز برخوردار است. در نهایت، با توجه به نظر این دو، میتوان گفت که اولا، باید از برخورد منفعلانه با عوامل پدیدآورنده «ازخودبیگانگی» دوری کرد. ثانیا، اینکه رهایی از «ازخودبیگانگی» از رهگذر فردگرایی حاصل نمیشود و مستلزم ارزشهای جمعگرایانه است.
ملخص الجهاز:
ازاینرو، هدف پژوهش حاضر، بررسی مفهوم «ازخودبیگانگی» از نظر دو اندیشمند غربی و اسلامی، اریک فروم و جلال آلاحمد، با توجه به جایگاه خاص آنها در مقام اندیشه است.
3. پیشینة نظری بحث مقولۀ «ازخودبیگانگی» یا «انسان ازخودبیگانه» از آن دسته موضوعاتی است که مطمحنظر بسیاری از فیلسوفان و اندیشمندان در دورۀ مدرن و ماقبل آن قرار گرفته است؛ اندیشمندانی همچون روسو، هگل، مارکس، هورکهایمر، آدورنو، مارکوزه، فروم و برخی دیگر در غرب؛ و نیز متفکران مسلمانی همچون فارابی، ابنخلدون، مطهری، شریعتی و آلاحمد در اسلام، هر کدام از زاویهای خاص این موضوع را بررسی کردهاند.
بنابراین، در نظر اریک فروم، تنها عشق و خلق یا فعالیت بارور و تولیدی است که سلامت انسان را تأمین میکند؛ زیرا در این دو روش (عشق و خلاقیت) و پاسخ به تنهایی و انزوای انسانی، در عین وابستگی انسان به دیگران و جهان خارج، استقلال درونی و آزادی شخصیاش نیز حفظ میشود.
به نظر فروم، راه برونرفت از بیگانگی انسان نسبت به خود، تکبعدی نبوده و تحول و تغییر برای گذار از بیگانگی، نیازمند تحول همزمان و با هم سیاسی، اقتصادی و فرهنگی است؛ زیرا رهایی از این پدیده، زمانی ممکن میگردد که تحول مزبور تمام ابعاد را با هم و به صورت یکجا دربر گیرد.
com Received: 2018/07/14 - Accepted: 2019/01/08 Abstract Using an analytical-documentary method, this paper seeks to analyze the Book of "The Cultural Origins of Communication in Iran".
com Received: 2018/06/17 - Accepted: 2018/11/01 Abstract Predicting the social responsibility of secondary school teachers based on cultural intelligence and social capital is the purpose of this research.