تحلیل فضایی زیست پذیری در روستاهای مرزی شهرستان هیرمند با تاکید بر پدافند غیرعامل مقالة

وجود روستاهای پویا، فعال و دارای شرایط مناسب زیستی در مرزها با شناسایی مشکلات و عوامل موثر در ناپایداری آنان میسر خواهد بود. هدف از انجام تحقیق بررسی زیست پذیری روستاهای شهرستان هیرمند می باشد. این پژوهش به لحاظ هدف از نوع کاربردی و از حیث روش تحقیق توصیفی و تحلیلی می باشد. در پژوهش حاضر با توجه به موضوع تحقیق به منظور دستیابی به حداکثر ضریب دقت از نمونه گیری تصادفی استفاده شده است که با توجه به سه پارامتر پراکنش روستاهای منطقه از لحاظ فاصله از مرز و پراکندگی در تمام سطح شهرستان، از طبقات مختلف جمعیتی و بر اساس کامل بودن اطلاعات آماری، 44 روستای شهرستان هیرمند از 290 روستای داراس سکنه به صورت نمونه و بر طبق فرمول کوکران، 360 نفر از سرپرستان خانوار به عنوان جامعه نمونه نیز انتخاب گردیدند.نتایج حاصل از تحلیل موران دو متغیره نشان می دهد 7 روستا از 44 روستای مورد مطالعه، در وضعیت کاملا مطلوب و 12 روستا در وضعیت بحرانی از حیث زیست پذیری و رعایت ملاحظات پدافند غیر عامل قرار دارند. همچنین نتایج حاصل از تحلیل HOT/SPOT نشان می دهد، 8 خوشه در منطقه به طور پراکنده در جنوب شرق شهرستان هیرمند شناسایی گردید که شرایط ناپایداری و امنیتی سکونتگاه های واقع در این خوشه ها لزوم توجه بیشتر را می طلبد همچنین 15 روستای شهرستان هیرمند به نوعی یا دارای شرایط زیست پذیری بالا و رعایت ملاحظات پدافند غیر عامل پایین یا برعکس هستند که لازم است جهت افزایش امنیت منطقه، زیست پذیری و رعایت ملاحظات پدافند غیر عامل در تمامی روستای مورد نظر تقویت گردد.

همچنین نتایج استفاده الگوریتم موران انسلین جهت واکاوی فضایی پراکنش زیست پذیری در منطقه نشان می دهد ٧ خوشه سرد(زیست پذیری پایین (LL)، و ١١ خوشه ی داغ (زیست پذیری بالا(HH) در منطقه شناسایی گردید که بزرگترین لکه داغ در جنوب شهرستان قرار دارد و روستاهای قرار گرفته در این لکه دارای زیست پذیری بالایی هستند و در مجاور همدیگر قرار گرفته اند و بزرگترین لکه سرد در جنوب شرق و مرکز شهرستان قرار گرفته است و چندین خوشه ی کوچک با ارزش HH و LL هم به صورت پراکنده در پهنه سرزمینی شهرستان هیرمند قرار گرفته اند و ٤ لکه سرد با زیست پذیری پایین در نزدیک مرز نیز واقع گردیده اند که می توان به عنوان لکه های خطرپذیر از بعد امنیتی در منطقه معرفی گردند. . همچنین نتایج حاصل از تحلیل موران دو متغیره نشان می دهد تنها ٧ روستا از ٤٤ روستای مورد مطالعه در وضعیت کاملا مطلوب از حیث زیست پذیری و رعایت ملاحظات پدافند غیر عامل در منطقه وجود دارد و ١٢ روستای مورد مطالعه در وضعیت بحرانی از بعد عدم زیست پذیری و عدم رعایت ملاحظات پدافند غیر عامل شناسایی گردید که ٨ خوشه و لکه در منطقه به طور پراکنده در جنوب شرق ، و نواحی خط مرزی با کشور افغانستان واقع گردیده اند و شرایط ناپایداری و امنیتی این سکونتگاه ها لزوم توجه بیشتر را می طلبد و ١٥ روستای دیگر به نوعی یا دارای شرایط زیست پذیری بالا و لحاظ رعایت ملاحظات پدافند غیر عامل پایین یا برعکس هستند که لازم است جهت افزایش امنیت منطقه زیست پذیری و لحاظ رعایت ملاحظات پدافند غیر عامل در تمامی روستا دارای شرایط مناسب و مطلوب باشد که پهنه های پر خطر دفاعی و امنیتی کاهش و منطقه از حیث پایداری سکونتگاه های روستایی مطلوب و امن گردد.