خلاصة:
اهمیت بررسی عوامل و موانع پژوهشی و تولید علم در دانشگاهها بهویژه در تحصیلات تکمیلی نیازمند مطالعه و واکاوی عوامل موثر بر فرآیند تجارب پژوهشی (پایاننامه نویسی) و ارزیابی مستمر است. در این راستا این تحقیق بهمنظور بررسی وضعیت عوامل موثر بر تجارب پژوهشی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شهید بهشتی و مقایسه آن نسبت به وضعیت گذشته (مطالعه 1383) و ارزیابی میزان تغییرات تجارب پژوهشی در فعالیتهای پژوهشی دورههای تحصیلات تکمیلی (فرآیند اجرای پایاننامه) صورت گرفته است. روش تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی و مقایسهای تحلیلی بوده و 78 نفر از دانش آموختگان دانشگاه شهید بهشتی که از نیمسال دوم سال تحصیلی 1391-1390 تا نیمسال اول 1392-1391 موفق به دفاع از پایاننامه خویش شده و در مرحله تسویهحساب قرار داشتند، بهعنوان نمونه آماری به پرسشنامه این تحقیق پاسخ دادند. ابـزار جمعآوری اطلاعات، پرسشنامه استاندارد PREQ بوده که طبق آخرین ویرایش دارای 7 عامل اصلی است. عامل استاد و مشاور نیز مولفهای بود که در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفت. بررسی کلی نتایج پژوهش حاکی از آن است که میانگین کلی تمامی عاملهای مورد بررسی در حد متوسط بوده است. دو عامل جو فکری دانشکده و زیرساختها نسبت به میانگین کل عاملها پایینتر از حد متوسط و سایر عاملها بالاتر از حد متوسط بودهاند. مقایسه با سال 1383 نیز نشان میدهد در عامل توسعهی مهارتها افت و در عامل جو فکری افزایش ناچیزی (0.03) ایجادشده است. عامل کمبود منابع مهمترین مشکل و موضوع پایاننامه مهمترین عامل انگیزانندهی در فرآیند یایان نامهنویسی بوده است.
ملخص الجهاز:
در جدول زیر میانگین بالا و پایین عامل های موردبررسی در پژوهش ها آمده است : جدول شماره ١: نتایج پژوهش در دانشگاه های ایران تحق ق میانگین بالا میانگین پایین دانشگاه شهید بهشتی توسعه مهارت جو فکری دانشگاه علوم پزشکی تبریز ارزیابی پایان نامه جو فکری دانشگاه اصفهان توسعه مهارت جو فکری دانشگاه صنعتی اصفهان توسعه مهارت جو فکری دانشگاه صنعتی شریف توسعه مهارت جو فکری دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی توسعه مهارت جو فکری پژوهش دیگری با عنوان «بررسی تجربه پژوهشی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه فردوسی مشهد و عوامل مؤثر بر آن » صورت گرفته است .
Pender 92 -mabrouk Peters هادسدون و باکلی ١٤ (٢٠١١) طی سال های ٢٠٠٧ تا ٢٠١١ در دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی بریتانیا ٧ مؤلفه ی نحوه هدایت و سرپرستی پایان نامه ، توسعه مهارت پژوهشی، جو فکری حاکم بر دانشکده ، زیرساخت های اطلاعاتی پژوهش ، ارزیابی پایان نامه ، شفافیت و اهداف و انتظارات و توسعه حرفه ای و کار راهه پرداخته اند که نتایج آن در جدول زیر آمده است .
ابـزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه استاندارد Postgraduate Research)PREQ Experience Questionnaire می باشد که طبق آخرین ویرایش در این پرسشنامه ٧ عامل اصلی ١٥ سرپرستی پایان نامه ، توسعه مهارت علمی، جو فکری حاکم بر دانشکده ، زیرساخت های اطلاعاتی پژوهش ، ارزیابی پایان نامه ، شفافیت اهداف و انتظارات و رضایت مندی کلی موردبررسی قرار میگیرد (٩٩٩٩ ,ACER).
این سؤال مطرح است که چرا در دانشگاه های ایران وضعیت پایان نامه نویسی در سطح مطلوب نبوده و رضایت کلی دانشجویان چندان قابل قبول نیست ؟ بررسی نتایج نشان می دهد در پژوهش سال ١٣٩١ نسبت به سال ١٣٨٣ عوامل توسعه ی مهارت ها کاهش معنی داری داشته اند.