خلاصة:
اگرچه به تصویر کشیدن عناصر و رویدادهای جوامع انسانی به شکلی بی‌طرفانه، راست نما و واقع‌گرا، از اهداف عکاسی مستند اجتماعی است؛ اما عکس‌های مستند اجتماعی، صرفاً به نمایش صریح و گزارش‌گونه وقایع و رخدادهای اجتماعی نمی‌پردازند، بلکه از جنبه صوری و معناشناختی نیز می‌توانند توجه مخاطب را به خود جلب نمایند. ازاین‌رو و با توجه به ماهیت ارتباطی و قابلیت بیانگریِ عکاسی مستند اجتماعی، می‌توان گفت، همان‌طور که انسان، از زبان به شیوه‌های مختلف بهره می‌گیرد، و یکی از گونه‌های ادبی یعنی نثر، نظم و شعر را می‌آفریند، عکاس مستند اجتماعی نیز با امکانات و قابلیت‌های ابزار بیانی خود، می‌تواند عکس‌هایی با کارکردها و کیفیت‌هایی شبیه گونه‌های ادبی خلق نماید. ازاین‌رو، تقسیم بندی عکس‌های مستند اجتماعی بر اساس گونه‌های ادبی، هدف این پژوهش است. به فرض وجود شباهت میان عکس‌های مستند اجتماعی و گونه‌های ادبی، این پرسش مطرح می‌شود که: عکاس، به‌واسطه چه عواملی می‌تواند عکس‌هایی شبیه گونه‌های ادبی خلق نماید؟ روش پژوهش، توصیفی- تحلیلی و تطبیقی و شیوه جمع‌آوری اطلاعات، کتابخانه‌ای است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که، خصلتِ اصلیِ هرکدام از گونه‌های ادبی، در عکس‌های مستند اجتماعی قابل شناسایی است؛ بدین شکل که، برخی عکس‌ها مانند نثر، کارکردی ارجاعی دارند و اطلاعاتی به مخاطب عرضه می‌کنند، گروهی، شبیه نظم، به‌واسطه صورت خود، حظی بصری می‌بخشند و دسته‌ای دیگر، همچون شعر، کیفیتی مبهم دارند و مخاطب را به تأمل و تفکر وا‌می‌دارند. بر این اساس، عکس‌های مستند اجتماعی را می‌توان در قالب عکس‌های نثرگونه (گزارش‌گرایانه)، نظم‌گونه (فرم‌گرایانه) و شعرگونه (معناگرایانه)، تقسیم‌بندی کرد. قاب و لحظه گرفتن عکس، از عوامل اصلی در خلق هرکدام از این عکس‌ها هستند.<br />
Although portraying elements and events of human society in an impartial, factual, and realistic way is one of the objectives of social documentary photography; however, such photographs don’t just serve to explicitly present and narrate social occurrences, but they can also attract the audience’s attention via their form and semantics. Hence, considering the communicative nature and expression capability, it can be stated that just the same way that mankind employs language in different methods and creates literary genres (prose, poetry, and song), social documentary photographer can also generate photographs similar to literary genres in terms of quality through using capabilities and expressive tools of his medium. Therefore, this study aims to categorize social documentary photographs based on literary genres (prose, poetry, and song). Assuming that there are similarities between literary genres and social documentary photography, the question arises that “using what elements the photographer can create photographs similar to literary genres?” The results of the study, conducted using descriptive-analytical method of research through desk study of library resources, demonstrate that the main characteristic of each of the literary genres (prose, poetry, and song) are noticeable in social documentary photographs in the way that some of them, like prose, hold a referential function and provides information to the audience; others, such as poetry, create a sense of pleasure due to their forms while others, like song, have an obscure quality thus making the audience deliberate upon. Consequently, social documentary photographs can be categorized as prose-like photographs (information-oriented), poetry-like (form-oriented), and song-like (meaning-oriented). Photograph's frame and the moment of taking it are the main elements in the creation of each of the photographs.
(
, 
, 
)
