خلاصة:
برای بررسی و ارزیابی پدیده خشکسالی، تعیین مجموعه ای از شاخصهای مناسب و دقیق از اهمیت ویژه ای برخوردار است. با استفاده از این شاخصها میتوان مدت و وسعت خشکسالی را به صورت کمی ارزیابی نمود. . ا پژوهش حاضر، بر اساس هدف جزء تحقیقات کاربردی است بر اساس ماهیت جزء تحقیقات توصیفی-تحلیلی میباشد. برای برآورد خشکسالی شهرستان زابل از آمار بارش ایستگاه سینوپتیک شهرستان زابل در یک دوره 28 ساله (1985-2013) شده است. جهت تحلیل دادههای کمی دادهها از نرم افزارهای Excel و DIP، استفاده میشود. شاخصهای مورد ارزیابی در تحقیق عبارتند از در این تحقیق از شاخص SPI، ZSI، MCZI، CZI، DIو PN، نتایج حاصل از پژوهش نشان داد؛ تمامی شاخصهای خشکسالی مورد مطالعه در آزمون از رفتار یکسانی پیروی نمیکنند در این زمینه از نمودار فراوانی و همچنین نوسانات مربوط به سری زمانی سالانه این فرض را اثبات نمود. اگر چه برخی شاخصها در بعضی از سالها دارای روند مشابه در برآورد شرایط خشکسالی میباشند اما هیچ کدام از شاخصها به طور کامل تمام دوره آماری را بر هم منطبق نبوده اند.
ملخص الجهاز:
پیشینه تحقیق علیجانی و بابایی (1388)، در تحقیقی، پدیده خشکسالی در ایران را با استفاده از شاخص بارش استاندارد شده (SPI) مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار دادند نتایج این تحقیق نشان داد که در قسمت های شمال غرب، شمال و شمال شرق کشور خشکسالیها بسیار شدید است در صورتی که در مناطق مرکز، جنوب و جنوب شرق خشکسالی ها متوسط و ملایم میباشد.
. جدول 1: طبقه بندی خشکسالی براساس شاخص درصد از نرمال به تصویر صفحه مراجعه شود شاخص دهک (DI): این شاخص در سال 1967 توس گیبس و ماهر<FootNote No="46" Text=" Gibbs and maher"/>در استرالیا مورد استفاده قرار گرفته است.
(Gibbs&amp; Maher,1967) جدول 2- درجه بندی شدت خشکسالی براساس شاخص دهک ها به تصویر صفحه مراجعه شودشاخص (SPI): این شاخص برای اولین بار در سال 1339 توسط محققان دانشگاه ایالت کلرادو توسعه داده شد تا وضعیت عملیاتی پایش تأمین منابع آب را در ایالت کلرادو را بهبود بخشند.
به تصویر صفحه مراجعه شودشکل 6- نوسانات سالانه شاخص CZI ایستگاه زابل جدول 9-نتایج پایش سالانه خشکسالی براساس شاخصMCZI به تصویر صفحه مراجعه شود بررسی نتایج مربوط به شاخص MCZI نشان می دهد این شاخص کاملا رفتاری متفاوت از خود نشان داده و تمامی سالهای آماری مورد نظر به جز سال 1986 که خشکسالی بسیار شدید گزارش شده، وضعیت نرمال کاملا مشهود بوده است.
به تصویر صفحه مراجعه شودشکل 8- نوسانات سالانه شاخص ZSI ایستگاه زابل جدول 11- نتایج پایش سالانه خشکسالی براساس شاخصspi به تصویر صفحه مراجعه شود نتایج مربوط به شاخص سالانه SPI نشان میدهد که این شاخص همانند نوسانات ماهانه طبقه ی نرمال را بیشتر تجربه نموده است.