خلاصة:
پیامد اولیه جمعیّتشناختی کاهش باروری، به ویژه زمانی که با افزایش در امیدزندگی ترکیب شود، سالخوردگی جمعیّت میبا شد، فرایندی که از طریق آن ن سبت افراد مسن در جمعیّت افزایش یافته و نسبت افراد جوان کاهش مییابد. این پدیده میتواند نتایج اقتصادی و اجتماعی فراوانی را برای جامعه به وجود بیاورد و لذا نیاز است که ابعاد آن را بشناسیم و در برنامهریزیها توجه ویژهای را به آن داشته باشیم. در این برر سی با ا ستفاده از نتایج بازنگری 2008 پیشبینیهای جمیت سازمان ملل به برر سی وضعیت ساختار سنّی ایران در طی دوره زمانی 1330 تا 1430 پرداخته شد. سپس با استفاده از معیارهای شرایاک و سیگل به مرحله بندی گذار سالخوردگی در ایران پرداخته شد. بر اساس نتایج به دست آمده میتوان گذار ساختار سنّی ایران را به سه دوره تقسیم کنیم: 1( دوره زمانی قبل از 1380 ، مرحله جوانی جمعیت، 2( دوره زمانی بین سالهای 1380 تا 1425 ، مرحله گذار از جوانی به سالخوردگی و 3( دوره زمانی بعد از 1425 ، مرحله سالخوردگی جمعیت.یکی از نکتههایی را که میتوان در مورد روند سالخوردگی در ایران ذکر کرد، فشردگی سالخوردگی، سریع بودن رشد سالخوردگان در جمعیت به ویژه از سال 1400 به بعد میباشد. به طوری که جمعیت 65 ساله به بالای ایران در طی دوره مورد نظر از 903 هزار نفر به 19 میلیون نفر میر سد. اگر بخواهیم بر مبنای سن بازن ش ستگی به قضیه نگاه کنیم باید بگوییم که در سال 1430 در ک شور ما در حدود 27 میلیون نفر جمعیّت 60 ساله و بالاتر وجود دارد. در واقع اقتصاد ما باید خود را برای تامین اجتماعی )بیمه و بازنشستگی( و مراقبت بهداشتی یک جمعیّت 27 میلیون نفری آماده بکند.
ملخص الجهاز:
مکانیسم این فرایند به این صورت است که با توسعه اقتصادی-اجتماعی و بهبود شرایط بهداشتی، مرگومیر کاهش یافته و امید به زندگی افزایش مییابد و لذا تعداد بیشتری از افراد به سنین بالاتر میرسند و زمانی که این فرایند با کاهش باروری همراه باشد تغییر ساختار سنی را در پی دارد.
از سال1400 به بعد نیز میانه سنی جمعیت ایران تا پایان دوره پیشبینی رو به افزایش خواهد گذاشت و به بالاترین مقدار خود یعنی 5/47 میرسد که نشان از سالخوردگی جمعیت ایران است.
جدول (2)- میانه سنی جمعیت ایران در دوره زمانی 1430-1330 (به تصویر صفحه مراجعه شود) (به تصویر صفحه مراجعه شود) منبع::سازمان ملل متحد2009 درصد کهنسالان در جمعیت با توجه به این که معمولا افراد 65 سال به بالا را پیر به حساب میآورند، می توان گفت که هرچه درصد 65 ساله ها به بالا بیشتر باشد، جمعیت پیرتر است.
تا قبل از سال 1385 نسبت جمعیت 65 ساله و بالاتر جمعیت ایران زیر 5 درصد میباشد که نشان از جوان بودن جمعیت ایران تا این دوره است.
در سال 1430 نسبت کهنسالان به کمسالان به بالای 35 رسیده و نشان از سالخوردگی و پیری جمعیت ایران در این دوره است.
3. Mason, Andrew And Sang-Hyop Lee (2004): Population Aging And The Extended Family In Taiwan: A New Model For Analyzing And Projecting Living Arrangements; Demographic Research, Volume 10, Article 8, Pages 197-230, Published 12 May 2004; Www. Demographic-Research.
And Sergei Scherbov (2007); A New Perspective On Population Aging, Demographic Research, Volume 16, Article 2, Pages 27-58, Published 16 January 2007; Http:..