خلاصة:
اصطلاح «ترکه» که گاهی به جای آن عبارت «ماترک» نیز بکار می رود، برگرفته
از آیات قرآنی مربوط به تقسیم میراث بین ورثه است. میراث به آن بخش از دارایی
متوفی گفته میشود که قابل تقسیم بین ورثه است. در حالی که «ت رکه» مفهوم
وسیع تری دارد و شامل اموال و حقوق مالی و تعهدات وی نیز میشود. بنابراین»
چنانچه اموال و حقوق مالی متوفی را دارایی مثبت و تعهدات وی را دارایی منفی
بنامیم» میتوان گفت «ترکه» شامل تمامی حقوق و دارایی مثبت و منفی متوفی
میشود:
در حقوق فرانسهء با فوت شخص, حقوق مالی (دارایی مثبت) و تعهدات او (دارایی
منفی) یکجا به ورئه انتقال بنابراین ورثه در صورت پذیرفتن ترکه باید
نسبت به سهمی که از دارایی مورث خود به آرث میبرندء دیون او را هم بپردازند.
هرچند که دیون متوفی بیش از دارایی مثبت او بوده باشد. لیکن در حقوق
ورثه بیش از آنچه از دارایی مورث به آنان رسیده است. مسئولیتی در پرداخت دیون
و تعهدات او ندارند. از این رو همواره این فرض وجود دارد که به علت مستغرق
بودن اموال و داراییهای مثبت شخص در دیون و تعهدات وی (دارایی منفی)
بخشی از دیون متوفی توسط طلبکاران قابل وصول از ورثه نباشد.
ملخص الجهاز:
میراث به آن بخش از دارایی متوفی گفته می شــود که قابل تقســیم بین ورثه است ، در حالی که «ترکه » مفهوم وســیع تری دارد و شــامل اموال و حقوق مالی و تعهدات وی نیز می شود.
در این ارتباط ، ماده ٢٦٠ قانون امور حسبی چنین مقرر داشــته اســت : «مقصود از تصفیه ترکه ، تعیین دیون و حقوق برعهده متوفی و پرداخت آنها و خارج کردن مورد وصیت از ما ترک است .
» در تصفیه ترکه ، فروض زیر قابل پیش بینی است : ١- چنانچه متوفی دارای وارث بوده و طلبکاری نداشــته و ورثه اختلافی با هم در مالکیت ماترک نداشته باشند؛ در این حالت با استقرار مالکیت ورثه بر ترکه ، دارایی متوفی به حالت اشــاعه به مالکیت آنها درآمده و طبق قواعد ارث بین آنان تقســیم می شود.
» مواد ٣٢٧ تا ٣٣٦ قانون امور حسبی ، این حالت را مورد بحث قرار داده است و ماده ٣٢٧ مقرر داشــته است : «به درخواست دادستان یا اشــخاص ذینفع ، دادگاه برای اداره ترکه ، مدیر ترکه تعیین می نماید، لیکن چنانچه شــخص متوفــی وصیت نامه از خود به جا گذاشــته و برای اجرای آن وصی تعیین کرده باشــد، اداره ترکه به وصی واگذار می شــود.
در پایــان این بحث ، ذکر این نکته ضروری اســت که حتــی در صورت رد ترکه ، چنانچــه پس از پرداخت دیون و تعهــدات متوفی ، چیزی از ماترک وی باقی نماند، طبق ماده ٢٥٤ قانون امور حسبی ، باقیمانده به ورثه تعلق می گیرد.